اما این صنایع با وجود مزیتهایی که دارند در مقابل برخی تکانههای اقتصادی و غیراقتصادی آسیب پذیر هستند. یکی از دلایل این امر نداشتن ارتباط صحیح با رسانهها و مردم است. اکثر صنایع کوچک خود را بی نیاز از ساختار روابط عمومی میدانند. این امر موجب میشود در زمان رخ دادن اتفاقات اقتصادی و حتی غیراقتصادی نتوانند از خود محافظت کنند.
در عصر ارتباطات و اطلاعات، رسانهها میتوانند نقش تعیین کنندهای در بقای صنایع کوچک ایفا کنند. با توسعه فضای مجازی، در کنار رسانههای رسمی، شبکههای اجتماعی و پیامرسانها هم تبدیل به یک بازیگر اصلی در عرصه رسانه شدهاند.
به طور مثال انتشار یک شایعه در خصوص فعالیتهای اقتصادی بنگاه کوچک یا شایعه آسیبهای محیط زیستی یک کارگاه کوچک یا مشکلات کارگری یک صنعت کوچک میتوانند در رسانهها بازتاب زیادی داشته باشند. در نتیجه انتشار این اخبار صنایع کوچک دچار آسیبهای مختلفی میشوند و حتی ممکن است برای همیشه فعالیتشان متوقف شود.
از سوی دیگر تبلیغ و حضور مناسب یک صنعت کوچک در شبکههای اجتماعی می تواند ظاهری صحیح و زیبا از فعالیتهای اقتصادی صنایع کوچک را به جامعه معرفی کند. همچنین داشتن یک رابطه منطقی با رسانهها در کنار توجیه مدیریت صنایع کوچک میتواند موجب کاهش ضربات تکانههای رسانه ای بر فعالیت صنایع کوچک شود.
روابط عمومی صنایع کوچک چند وظیفه اصلی را بر عهده دارند:
- 1. روابط عمومی صنایع کوچک نقش بسزایی در جذب سرمایه گذار و ایجاد بازارهای نو برای محصولات دارند. آنها با ایجاد یک ارتباط موثر میتوانند سرمایه گذران به خصوص سرمایه گذران خطرپذیر را به سمت سرمایه گذاری در کسب و کار خود سوق دهند.
سازندگان یک کسب و کار از لحاظ فنی در تشریح یک کسب و کار برای اهل فن بسیار مناسب هستند اما یک مدیر روابط عمومی میتواند مدیران بانک، فعالان عرصه سرمایه و علاقه مندان به صنایع کوچک را جذب خود کند. صنایع کوچک با محدودیت منابع و زمان موجه هستند. مدیر روابط عمومی ضمن شناخت کسب و کار و محصول، بازار و سرمایه را هم میشناسد و این امر موجب کاهش هزینه و زمان برای بهبود وضعیت کسب و کار نوپا می شود.
از سوی دیگر با وجود رقبا داشتن یک ارتباط خوب میتواند زمینه ایجاد بازار را فراهم کند. بازارسازی و کشف بازارهای نو میتواند زمینه ماندگاری صنایع کوچک را فراهم سازند.
- 2. طراحی، ساخت، ارتقا و حفاظت از برند یکی از مهم ترین اقدامات صنایع کوچک برای گام برداشتن در مسیر اقتصاد است و روابط عمومی نقش موثری در برندسازی دارند. صنایع کوچک فضای بسیار جذابی برای مردم دارد. یک روابط عمومی قوی میتواند داستان کسب و کار را روایت کند تا مردم بیشتر با صنایع کوچک آشنا شوند. این آشنایی میزان شناخت برند را افزایش خواهد داد.
به طور مثال داستانهای مربوط به زندگی ایلان ماسک، استیو جابز و… همواره جز پرطرفدارترین داستانها بوده اند. داستانهای منتشر شده در فضای مجازی نقش مهمی در برند سازی برای سازمان و محصولات را دارد. هرچند مدیران برخی از این شرکتها در ایجاد برند فعال بوده اند اما آنها مدیران روابط عمومی قوی نیز در کنار خود داشته اند.
- 3. صنایع کوچک با ورود به بازار با مسائل مختلفی مواجه خواهند شد. فضای صنایع کوچک به دلایلی مانند اشکالات محصول، تاثیرات اجتماعی، اشتباهات کارمندان، اقدامات رقبا و… با تنشها و حتی بحرانهایی مواجه خواهد شد.
روابط عمومی میتواند با مدیریت فضای رسانه ای مانع از ایجاد حاشیهها برای کسب و کارها شود. همچنین روابط عمومی با ارائه گزارش از وضعیت رسانه ای در اطراف صنایع کوچک، مدیران را برای اخذ تصمیمات بهتر و اظهار نظرهای سنجیده تر یاری میرسانند.
- 4. رسانهها چشمان بیدار جامعه هستند. رسانهها میتوانند با انتشار گزارشها، یادداشتها و مصاحبهها در ایجاد یک فضای رسانه ای در اطراف کسب و کار موثر باشند. روابط عمومی یک صنعت کوچک ضمن ایجاد یک ارتباط موثر و بلند مدت با رسانهها، اصطلاحات تخصصی و گاه پیچیده را به زبان ساده و قابل فهم برای خبرنگاران بیان میکند تا آنها بتوانند آن مطالب را برای مخاطبان بیان کنند.
این امر ضمن ایجاد اعتماد میان مخاطب و کسب و کار نوپا، باعث ایجاد یک فضای امید در جامعه و حتی کارمندان صنایع کوچک میشود. این اتفاق نقش موثری در میزان رضایت شغلی دارد. همچنین ارتباط با رسانهها در زمان توسعه کسب و کار هزینهها را کاهش خواهد داد و در انجام مسئولیتهای اجتماعی صنایع کوچک نیز به شکل صحیح موثر خواهد بود.
- 5. روابط عمومی صنایع کوچک با توجه به اندازه کسب و کار و در مرحله رشد اقداماتی مانند بازاریابی، ارتباط با مشتری و… را به عهده بگیرد. در این حالت مدیر روابط عمومی میتواند راهبردهای بهتری در خصوص ارتباط با مشتری و بازاریابی اخذ کند و کسب و کار نیز در هزینههای خود صرفه جویی کند.
البته این به آن معنا نیست که یک بازاریاب خوب میتواند یک مدیر روابط عمومی خوب باشد. روابط عمومی مانند دیگر بخشهای کسب و کار نیازمند تخصص است. بخش روابط عمومی باید همزمان با رشد کسب و کار، توسعه یابد تا بتواند وظایف مختلف را به سرانجام برساند.
در مجموع میتوان گفت که صنایع کوچک در کنار امور فنی، بازار، مالی و حقوقی خود باید بخش روابط عمومی را نیز داشته باشند. به عهده گرفتن این بخش توسط خود مدیران شاید در کوتاه مدت در هزینهها صرفه جویی کند اما در بلند مدت و به خصوص در مرحله توسعه میتواند موجب اختلال در کسب و کار شود.
البته بسیاری از صنایع کوچک توان اقتصادی ایجاد ساختارهای مختلف را ندارند. به همین دلیل وزارت صمت و به خصوص سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران در جهت کاهش هزینههای صنایع کوچک میتوانند یک روابط عمومی مشترک برای کسب و کارها ایجاد کنند. با فراهم نمودن این امکان همه صنایع کوچک میتوانند از مزایای یک روابط عمومی قوی بهره مند شوند.
ایجاد یک ساختار قوی روابط عمومی برای رشته های مختلف صنایع کوچک که به طور دائم با رسانهها در ارتباط باشد میتواند زمینه بهبود فضای کسب و کار را فراهم آورد. ایجاد راههای ارتباطی قوی بین صنایع کوچک و مردم از دیگر اقداماتی است که این بخش میتواند برعهده گیرد.
نویسنده: محمدنعیم رستمی
کارشناسی ارشد مدیریت کارآفرینی گرایش کسب و کارهای جدید
دکتری حرفه ای روابط عمومی و رسانه
انتهای خبر/