به همین مناسبت این پایگاه خبری میزگرد تخصصی جهت تبیین اندیشه‌های بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران با حضور دو تن از کارشناسان سیاسی کرمان برگزار کرده است که مشروح آن را در گزارش زیر می‌خوانید.
 

اقطاع خبر: چه مؤلفه‌هایی در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) موجب تمایز ایشان از سایر رهبران جنبش‌های اسلامی معاصر شد؟

حجت‌الاسلام والمسلمین علی جعفری ضمن گرامیداشت یاد و خاطره معمار کبیر انقلاب اسلامی امام خمینی (ره) در پاسخ به این سئوال گفت: اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) یکی از پربارترین و تأثیر گذارترین دستگاه‌های فکری در میان رهبران جنبش‌های اسلامی معاصر است.

نظریه ولایت فقیه؛ از فقه نظری تا تأسیس نظام سیاسی

مسئول سازمان بسیج طلاب، اساتید و روحانیون استان کرمان ادامه داد: باید بدانیم امام خمینی نخستین فقیهی بود که نظریه ولایت فقیه را از محدوده فقه نظری به سطح یک نظام سیاسی عملی و قابل اجرا ارتقا داد.

وی با تأکید بر اینکه شعار «اسلام، دین سیاست است» در منظومه فکری امام نه یک شعار تبلیغاتی بلکه جوهره‌ اعتقادی و فقهی ایشان بود، عنوان کرد: در دیدگاه امام راحل مردم رکن اصلی مقبولیت و بقای حکومت اسلامی بودند و این شاخصه تاکنون که نزدیک به نیم قرن از انقلاب شکوهمند ایران اسلامی می‌گذرد همواره مورد تاکید سردمداران نظام بوده است.

جعفری با بیان اینکه امام راحل به مردم و حمایت ایشان از انقلاب اعتماد داشت، تصریح کرد: مبارزه با ظلم، استعمار خارجی، به‌ ویژه در قالب استکبارستیزی، در گفتمان امام خمینی (ره) ظهور و بروز جدی داشت.

احمد قربانی کارشناس مسائل سیاسی نیز با اشاره به سی و ششمین سالگرد ارتحال ملکوتی امام خمینی (ره) در پاسخ به این سئوال اظهار کرد: منطق حرکت بر مدار عقلانیت و مصلحت در آموزه‌های حضرت امام خمینی (ره) یکی از مولفه‌هایی است که باعث تمایز ایشان از سایر رهبران جنبش‌های اسلامی معاصر شده است.

وی افزود: این مهم در کلام مقام معظم رهبری به عنوان نمونه‌هایی از گزاره‌های منطقی برخاسته از عقلانیت در گفتمان امام خمینی به شرح ذیل بیان شده است.

عقلانیت، مردم‌سالاری و بی‌اعتمادی به دشمن؛ سه ضلع مکتب سیاسی امام

این کارشناس مسائل سیاسی عنوان کرد: گزینش مردم‌سالاری برای نظام سیاسی کشور و شرکت و ایفای نقش مردم در همه امور کشور از جمله انتخاب مسئولان برای امور مهم و حساس کشور از ویژگی‌های برجسته امام راحل به عنوان رهبر جامعه اسلامی است که در سایر رهبران یافت نمی‌شود.

قربانی ابراز کرد: بی‌اعتمادی به دشمن و سرسختی و عدم انعطاف در مقابله با دشمن مهاجم یکی از ابزار لازم برای موفقیت یه رهبر در پیشبرد امور کشور است که این یکی از ویژگی‌های برجسته و منحصر به فرد امام خمینی (ره) بود و ادامه این مسیر هم توسط امام حاضر انقلاب، حضرت امام خامنه‌ای به خوبی تاکنون طی شده است.

این کارشناس مسائل سیاسی عنوان کرد: تزریق روح اعتماد به نفس و خوداتکایی در ملت ایران یا به عبارتی نهادینه کردن شعار ما می‌توانیم در اعماق جان ملت بزرگ ایران که در پرتو این شعار کشور و ملت به موفقیت‌های چشمگیر و بی نظیری دست پیدا کرده‌اند.

اقطاع خبر: نقش نظریه ولایت فقیه در تغییر معادلات قدرت در کشورهای اسلامی چگونه تبیین‌پذیر است؟

جعفری بیان کرد: نظریه ولایت فقیه حاکمیت را بر پایه مشروعیت الهی، کفایت علمی و اخلاقی فقیه جامع‌الشرایط می‌داند، تبدیل به الگویی برای جنبش‌های اسلامی از لبنان و عراق گرفته تا یمن و بحرین شد. گروه‌هایی چون حزب‌الله لبنان و انصارالله یمن، صراحتاً از این الگو الهام گرفته‌اند.

مسئول سازمان بسیج طلاب، اساتید و روحانیون استان کرمان عنوان کرد: این نظریه معادلات قدرت را از وابستگی به قطب‌های غربی خارج کرده و مفاهیمی همانند امت اسلامی و محور مقاومت را جایگزین وابستگی‌های ملی‌گرایانه کرده است.

نقش رهبری امام در تغییر معادلات قدرت در کشورهای اسلامی

وی اظهار کرد: ولایت فقیه نه ‌تنها نظریه‌ای درون ‌ساختار جمهوری اسلامی ایران است، بلکه در بعد فراملی، به گفتمانی تأثیرگذار در تغییر هندسه قدرت در جهان اسلام تبدیل شده و اقتدار نرم جمهوری اسلامی را در سطح منطقه‌ای و حتی فراتر از آن گسترش داده است.

قربانی در پاسخ به این سئوال گفت: نگاهی به وضعیت کنونی ملت‌های اسلامی و روند بیداری آنان و ابعاد‏‏ ‏‏فکری این خیزش جهانی، ‏‏د‏‏ر دنیایی که عرصه برخورد قدرت‌های بیگانه و‏‏ ‏‏تقابل اندیشه‌های سیاسی و اقتصادی گوناگون است، اقتضا می‌کند که‏‏ ‏‏رویدادهای جهان اسلام و کشورهای اسلامی و همسایگان آن‌ها را به دقت‏‏ ‏‏مورد بررسی قرار دهیم.

این کارشناس مسائل سیاسی اظهار کرد: تلاش قدرت‌های استعماری برای بهره‌گیری هرچه‏‏ ‏‏بیشتر از پدیده خیزش و بیداری ملت‌های اسلامی یا لااقل برخی از جریانات‏‏ ‏‏موجود در میان آن‌ها، امری طبیعی است.

وی ادامه داد:  بسیاری از این‏‏ ‏‏قدرت‌های جهانی، سعی در ایجاد شک و شبهه درباره روند این بیداری داشته‏‏ ‏‏و در این راستا، با برخی از حکومت‌ها و سردمداران کشورهای اسلامی نیز‏‏ ‏‏همکاری می‌کنند. واضح است که در چنین شرایطی برنامه‏‏‌ریزی جهانی‏‏ ‏‏منظم و واحدی یافت نمی‌شود تا جریان‌ها، جنبش‌ها، گروه‌ها و احزاب‏‏ ‏‏سیاسی، جنبش‌های مقاومت مسلحانه و انقلاب‌ها را به یکدیگر پیوند دهد. ‏

قربانی با بیان اینکه سازمان‌ها و احزاب رسمی سیاسی در کشورهای جهان اسلام وجود دارد، عنوان کرد: از سویی دیگر سازمان‌هایی هم وجود دارند که مورد حمایت حکومت‌ها هستند، مانند سازمان کنفرانس اسلامی در کشور عربستان سعودی و سازمان‌های‏‏ ‏‏دیگری مثل مجمع علمای مسلمان در پاکستان و جمعیت ملت‌های عرب و‏‏ ‏‏مسلمان در مصر و گروه‌های دیگر.

الگوی انقلاب اسلامی؛ نسخه‌ای زنده برای مقاومت در منطقه

این کارشناس مسائل سیاسی افزود: در این شرایط همواره یک اتفاق‏‏ ‏‏نظر عمومی‏‏ ‏‏میان تمام گروه‌ها، جریانات و جنبش‌های اسلامی وجود دارد و آن برپایی‏‏ ‏‏حکومت اسلامی در تمام جامعه است که ظهور انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) و بیان نظریه ولایت فقیه با رویکرد پیوند امام و رهبر جامعه با مردم، معادلات قبل از انقلاب را در ایران تغییر داد که به مرور زمان این معادلات در کشورهای اسلامی نیز به تأسی از همین نظریه و با بیداری اسلامی مردم دست‌خوش تغییر شد.

 وی ضمن اشاره به مطلب فوق ادامه داد: در این شرایط مسیر ملت‌های منطقه در عرصه مسیر صلح و سازش با یکدیگر و دشمن‌ستیزی قرار داد بنابراین آنچه که امروز جمهوری اسلامی ایران را به عنوان یک الگوی مناسب برای حکمرانی در منطقه و بلکه در جهان معرفی کرده است، کارکرد درست و منطقی نظام ولایی کشورمان ایران است که در پرتو نظریه ولایت فقیه شکل گرفته و تاثیرات مثبت خود را در منطقه و به ویژه کشورهای اسلامی گذاشته است.

اقطاع خبر: انقلاب اسلامی ایران چه الگویی برای جنبش‌های مقاومت اسلامی در فلسطین، لبنان، یمن و سایر کشورهای منطقه ارائه کرد؟   

   
جعفری در این عرصه اظهار کرد: به جهت آرمان‌های جهانی و شعارهای ناب در حرکت امام راحل نمی‌توان تاثیرات این انقلاب بر پیرامون خود را نادیده گرفت. انقلاب اسلامی ایران برای جنبش‌های مقاومت اسلامی در منطقه، یک الگوی مثبت و غیرقابل انکار است. الگوی انقلاب اسلامی برای جنبش‌های مقاومت منطقه، صرفاً یک تجربه تاریخی نیست، بلکه یک الگوی زنده، بومی‌شده و در حال تکامل است.

مسئول سازمان بسیج طلاب، اساتید و روحانیون استان کرمان ادامه داد: این الگو بر مبنای دین‌باوری، مردم‌محوری، ولایت‌پذیری، و عقلانیت جهادی، توانست در برابر امواج تاریک صهیونیسم، استکبار و ارتجاع منطقه‌ای، جبهه‌ای پویا و مقاوم را شکل دهد.

وی با بیان اینکه امام خمینی (ره) با شعار «اسرائیل باید از صفحه روزگار محو شود» جهت‌گیری مبارزه را از قومیت‌گرایی عربی به اسلام ناب محمدی تغییر داد، عنوان کرد: دین در برخی این کشورهای همسایه پیش‌تر وجه مناسبتی داشت، اما انقلاب اسلامی، رویکرد توحیدی – جهادی را به آن تزریق کرد.

جعفری افزود: از دیدگاه فرهنگی سیاسی باید گفت که گام دوم انقلاب اسلامی هم در راستای همین الگودهی تدوین شده است که ان‌شاءالله به تمدن جهانی اسلام در حکومت حضرت بقیه‌الله الاعظم (عج) تبلور کامل آن است، ختم شود.

احمد قربانی در این باره اظهار کرد: با پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان نماینده گفتمان اسلام انقلابی، مسئله‌ فلسطین و حمایت از نهضت‌های آزادی‌بخش، یکی از اصول اساسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران شناخته شده است.

رستاخیز فکری شیعه در پرتو نگاه تمدنی امام خمینی (ره)

این کارشناس مسائل سیاسی ادامه داد: این رویکرد ایدئولوژیک انقلاب اسلامی، باعث شد ایران رفته‌رفته با الهام‌بخشی و نقش الگو واقع شدن در بین گروه‌های مقاومت، جایگاه رهبری هسته محور مقاومت را بر عهده بگیرد.

وی بیان کرد: امروزه یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های دنیای استکبار در منطقه غرب آسیا حضور پرقدرت جبهه مقاومت و عرض اندام کشورهای عضو مقاومت در برابر دشمنان اسلام است و در این میان ایران را به عنوان الگو و راهبر جبهه مقاومت می‌شناسند و در طرف مقابل نیز کشورهای عضو جبهه مقاومت تاثیرپذیری و الگوبرداری از جمهوری اسلامی ایران را به عنوان هدف مهم و اصلی خود در مسیر غلبه بر دشمنان برای خود ترسیم کرده‌اند.

قربانی تصریح کرد: بنابراین نقش جمهوری اسلامی ایران در اعتلا و ارتقای جبهه مقاومت در منطقه نقشی حیاتی و انکارناپذیر است که دشمن را به شدت عصبانی و مستأصل کرده است.

این کارشناس مسائل سیاسی افزود: امروزه کشورهای عضو جبهه مقاومت با تکیه بر رهنمودهای رهبر عزیزمان به عنوان راهبرد اصلی و اساسی خود در مقابله با دشمنان او را در منطقه به شدت دچار چالش کرده است.

وی بیان کرد: الگوی موفق جمهوری اسلامی ایران برای کشورهای جبهه مقاومت در جهت مقابله با زیاده‌خواهی و جنایت‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی در منطقه پیروزی‌های بزرگی را نصیب جبهه مقاومت کرده است و راه را برای فتح نهایی و پیروزی بزرگ که محو رژیم غاصب صهیونیستی از جغرافیای زمین است هموار کرده و خون شهیدان بزرگ مقاومت همچون حاج قاسم سلیمانی و شهید سید حسن نصرالله گواه این پیروزی بزرگ در آینده نزدیک است.

اقطاع خبر: آیا امام خمینی را می‌توان آغازگر نوعی «رستاخیز فکری شیعی» در جهان اسلام دانست؟ نقش ایشان در احیای جایگاه سیاسی تشیع چگونه قابل ارزیابی است؟           

جعفری در این خصوص عنوان کرد: پیش از امام راحل، نگاه غالب به دین عمدتاً در حوزه فقه فردی یا مناسک خلاصه می‌شد، و سیاست‌ورزی دینی در حاشیه قرار داشت  و امام عزیز با ارائه نظریه «ولایت فقیه»، امکان تحقق عینی فقه سیاسی شیعه را فراهم ساخت.

مسئول سازمان بسیج طلاب، اساتید و روحانیون استان کرمان بیان کرد: در اندیشه امام راحل، با تأکید بر کرامت انسان مؤمن، ظلم‌ستیزی و مبارزه با طاغوت، احیاگر روح انقلابی‌گری در اسلام بود.

جعفری افزود: این نگرشی جهانی بود و طبیعتاً مرزها را در می‌نوردد و همه آزادی‌خواهان جهان را فرا می‌خواند چه در بین تشیع و تسنن و چه جنبش‌های عدالت‌خواهانه در آمریکای لاتین آری، امام خمینی رضوان الله علیه را می‌توان بی‌تردید آغازگر نوعی رستاخیز فکری، سیاسی و تمدنی در تاریخ معاصر نه تنها در تشیع بلکه در بین اهل کتاب‌های اسمانی دانست.

وی ضمن اشاره به مطلب فوق خاطرنشان کرد: این همان نگاه تمدنی است که از متن قرآن با الفاظی پر معنا همچون استضعاف و عدالت و دوری از استکبار و نفی سبیل استخراج می‌شود.

امام خمینی (ره) و شکل‌گیری مقاومت جهانی علیه هژمونی غرب

احمد قربانی در پاسخ به این سئوال اظهار کرد: استقامت رمز پیروزی امت‌ها در برابر زورگویان و دشمنان اسلام در هر مقطعی بوده است. بررسی کنش‌های سیاسی جریان شیعه، از آغاز شکل‌گیری تا عصر غیبت نشان می‌دهد که در این دوران هر چند شیعیان در اقلیت بودند و مورد آزار و فشار حکومت‌ها قرار داشتند، اما هیچ گاه تسلیم دستگاه ظلم و جور نشدند و دین و عقیده خود را حفظ کردند.

این کارشناس مسائل سیاسی افزود: این استقامت و پایداری سبب شد شیعه همواره روحیه انقلابی و سازش ناپذیر خود را حفظ کند. اما در کشور ما ایران در زمان حکومت‌های شاهان مختلف این روحیه در مردم دچار خدشه و تزلزل شده بود و تفکر شیعی شاید بتوان گفت که فرصت عرض اندام و مجالی برای ترویج این تفکر پیدا نمی‌کرد چرا که خفقان ایجاد شده توسط شاهان بی‌کفایت مانع از بیان و ترویج تفکر شیعی در ایران شده بود.

وی تصریح کرد: حرکت الهی حضرت امام خمینی (ره) که منجر به سقوط رژیم شاهنشاهی و استقرار نظام الهی جمهوری اسلامی شد را می‌توان یک رستاخیز بزرگ فکری شیعی قلمداد کرد که ثمرات آن امروزه از آسیا، اروپا و حتی آفریقا را فرا گرفته است.

قربانی عنوان کرد: امروزه پیروزی‌های بزرگی که ملت بزرگ ایران و به تبع آن همه ملت‌های منطقه به دست می‌آورند زاییده تفکر ناب شیعی که پس از سال‌ها خاموشی توسط امام عزیزمان احیاء شد و راهبرد مهم پایداری و استقامت در بقای انقلاب نقش اساسی دارد.

این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: یعنی تداوم بقا و حیات هر انقلاب افزون بر انقلابی بودن مردم و رهبران جامعه به میزان استقامت و پایداری آنان نیز وابسته است و در میان ملت‌های مسلمان منطقه این راهبرد با محوریت شیعه و تفکر شیعی و خاصه در ایران اسلامی نتیجه حرکت انقلابی امام خمینی (ره) است که جایگاه سیاسی شیعه و مکتب تشیع را احیاء کرد.

 
اقطاع خبر: نقش گفتمان ضد استکباری امام در شکل‌گیری «مقاومت جهانی» علیه هژمونی غرب را تبیین کنید؟

جعفری در این باره گفت: الحمدالله ملت‌های جهان بیدار شده‌اند. روزی نیست که در اقصی نقاط عالم در مقابل وحشی‌گری صهیونیست‌ها ملت‌ها اعتراض نکنند که این همان گفتمان امام خمینی (ره) است که مبتنی بر دوگانه‌ قرآنی مستضعفین و مستکبرین بود.

مسئول سازمان بسیج طلاب، اساتید و روحانیون استان کرمان بیان کرد: امام راحل با تأسی به آیات قرآن و آموزه‌های شیعی، نظام سلطه و استکبار را نه صرفاً در سطح سیاسی یا اقتصادی، بلکه به ‌مثابه ساختاری جهانی از ستم و تحقیر انسان‌ها معرفی کرد. در این چارچوب آمریکا به عنوان مصداق اتم «استکبار جهانی» معرفی شد.

وی ضمن اشاره به مطلب فوق اظهار کرد: در این شرایط سلطه‌پذیری ملت‌ها را، نوعی ارتجاع فکری و سیاسی تلقی شد. قبل از اینکه گفتمان ضداستکباری امام خمینی (ره) جهانی شود ۲ فکر در شرق و غرب حاکم بود یکی نظام سلطه‌گری دومی نظام سلطه‌پذیری.

جعفری تصریح کرد: گفتمان ضداستکباری امام خمینی (ره) به مردم جهان سوم را هدیه داد و آن ایستادگی در مقابل سلطه‌گری و این همان خمیر مایه تشکیل نهادهایی مانند حزب‌الله لبنان، انصارالله یمن، حشدالشعبی عراق و جنبش‌های ضدصهیونیستی در فلسطین است که نوعی بیداری فکری و عملی را در ملت‌ها است.

جمهوری اسلامی ایران؛ الگویی الهام‌بخش برای جبهه مقاومت

مسئول سازمان بسیج طلاب، اساتید و روحانیون استان کرمان ضمن اشاره به مطلب فوق خاطرنشان کرد: این تلاش‌ها ان‌شاءالله منجر به محو باطل خواهد شد و به امید آن روز که آیه شریفه « وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا» را نصب‌العین قرار می‌دهیم.

قربانی کارشناس مسائل سیاسی در پاسخ به این سئوال ضمن تشکر از سئوال مطرح شده عنوان کرد مواردی که در این عرصه می‌توان مطرح کرد این است که الگوی موفق جمهوری اسلامی ایران برای کشورهای جبهه مقاومت در جهت مقابله با زیاده‌خواهی و جنایت‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی در منطقه پیروزی‌های بزرگی را نصیب جبهه مقاومت کرده است.

وی ضمن اشاره به مطلب فوق خاطرنشان کرد: این الگوی مهم راه را برای فتح نهایی و پیروزی بزرگ که محو رژیم غاصب صهیونیستی از جغرافیای زمین است هموار کرده است و خون شهیدان بزرگ مقاومت همچون حاج قاسم سلیمانی و شهید سید حسن نصرالله گواه این پیروزی بزرگ در آینده نزدیک است.

انتهای خبر/ م