در طول تاریخ ایران نگاه های متفاوتی به زن وجود داشته است؛  از نگاه ابزاری گرفته تا نگاه به زن به عنوان رکن اصلی پرورش انسان ها در جامعه، از این رو یکی از تمایزاتی که می توان میان وضعیت اجتماعی دوران پهلوی و پس از انقلاب در دوران حکومت اسلامی بررسی کرد، شرایط اجتماعی زنان است.

به گزارش ” اقطاع خبر” زنان به عنوان نیمی از جمعیت هر کشور رکن مهمی محسوب می شوند. امروزه سهم زنان در تحولات جامعه بر هیچ‌کس پوشیده نیست اما وضعیت اجتماعی زنان ایران در طول تاریخ پرفراز و نشیب این مرز و بوم، دستخوش تغییر و تحولات فراوان بوده است.

در تاریخ ایران نگاه های مختلفی به زن وجود داشته است، از نگاه جنسیتی گرفته تا نگاه به زن به عنوان یک رکن مهم جامعه در پرورش نسل ها از این رو وضعیت زنان در قبل و بعد از انقلاب اسلامی یکی از وجه تمایزاتی است که قابلیت مقایسه را دارد.

شعار خوشبختی زنان قبل از انقلاب کذب محض است

به گواهی بسیاری از مردان و زنانِ پیش از انقلاب و به ادعای کارشناسان تاریخی نگاه به زن قبل از انقلاب، نگاه ابزاری و جنسیتی بوده است.

خسرو معتضد استاد تاریخ معاصر ایران در گفتگو با ” اقطاع خبر” در این باره می گوید: برخلاف تبلیغاتی که در دوران قبل از انقلاب انجام می شد اما به طور واقعی مجال کافی به زن داده نمی شد.

او با تاکید بر این که زن ایرانی همیشه محجوب بوده است، عنوان کرد: این که می گویند زنان در قبل از انقلاب خوشبخت بوده اند کاملا کذب و چنین چیزی نبوده است.

معتضد در ادامه عنوان کرد: یادم است دوران شاه، دختری را که زیبایی و کمال بسیار داشت اما خانواده اش مانع ادامه تحصیل او بودند، آنها می گفتند حال که ششم ابتدایی را تمام کرده است در خانه بماند تا ازدواج کند.

استاد تاریخ معاصر ایران بیان کرد: باید گفت در نگرش گذشته این بود که دختر نمی توانست از ششم ابتدایی به بعد تحصیلاتش را ادامه دهد اما در حال حاضر دختران ما مدارج علمی بسیاری دارند و در مراکز مهم علمی جهان فعالیت می کنند.

استاد تاریخ معاصر ایران تاکید کرد: افرادی که می گویند زمان شاه خوب بود یک طبقه ی میلیونر و میلیاردری بودند که عشقشان آمریکا بود، آن زمان یک سری زنان سلبریتی چنین وضعیتی داشتند اما توده انبوه مردم ایران فقیر بودند و رنج می کشیدند.

می دانیم که نگاه رهبران به هر مقوله ای می تواند در آن زمینه جهت دهی کند. در نگاه محمد رضا پهلوی به زن  کلید واژه هایی چون نقص، لذت جویی و سرگرمی را می یابیم.

برای مثال  محمدرضا پهلوی در مصاحبه با یک خبرنگار می گوید: «عقل زنان به طور کلی ناقص تر از مردان است و البته استثنائاتی هم دارد» و یا اسدالله علم نخست وزیر دربار، در یکی از یادداشت هایش می نویسد: «یک روز با شاه درباره دوستان مؤنث، گپ می‌زدیم. شاه از پیر شدن معشوقه‌ها صحبت می‌کرد و افزود: «با وجود همه اینها اگر این سرگرمی‌ها را هم نداشتیم به کلی داغان می‌شدیم».

فرشته روح افزا معاون فرهنگی اجتماعی زنان در شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفتگو با “اقطاع خبر” به وضعیت زنان پیش از انقلاب اشاره کرد و گفت: نقش زنان قبل از انقلاب همچون نقش زنان کنونی در غرب بود که تنها به عنوان یک ابزار به آن ها نگاه می شد.

وی عنوان کرد: زنان هنرپیشه به دنبال ارزان عرضه کردن خودشان بودند و از بین دختران، آن ها که برهنه تر بودند به عنوان دختر شایسته انتخاب می شدند.

نمایش تن و فراموشی فکر و توانایی خواسته حکومت قبل از انقلاب از زنان بود

استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه زنان و خانواده توضیح داد: حضور سیاسی زنان ایرانی در قبل از انقلاب عموما به زندان و شکنجه ختم می شد و نمی توانستند به راحتی در مسائل سیاسی شرکت کنند چرا که دیکتاتوری بر جامعه حاکم بود اما بیداری که بعد از انقلاب رخ داد زنان را در صحنه های مهم و سیاستی کشور آورد.

روح افزا بیان کرد: آن رژیم و کسانی که بر جامعه آن وقت حکومت داشتند به دنبال این بودند که زن به عنوان ابزار لذت جویی، تنها تن خود را به نمایش بگذارد و فکر، اندیشه و توانایی خود را کنار بگذارد.

زنان ایرانی همواره در طول تاریخ این کشور و در عرضه های مهم نقش بی بدیلی را داشتند، برای مثال در ماجرای تحریم تنباکو تمام قلیان ها داخل کاخ شاه شکسته می شود و این یعنی یک انقلاب و نگرش جدید که توسط نزدیکترین افراد به شاه یعنی همان زنان انجام می شود.

مطابق مطالعات انجام شده زنان نقش مهمی در دوران نهضت اسلامی داشتند. البته این حضور با توجه به شرایط مختلف سالهای نهضت متفاوت بوده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

حضور زنان در سالهای مبارزه علیه رژیم ستم شاهی  از توزیع و پخش اعلامیه تا حضور در عرصه های مبارزه مسلحانه متغیر بوده است اگرچه سیاست سرکوب که از جانب سازمان های امنیتی دوره ی پهلوی اعمال می شد؛ اما زنان پا به پای مردان تا رسیدن به پیروزی گام برداشتند.

البته باید گفت حضور همه جانبه و فعال تر زنان در سال های نزدیک انقلاب بیش از پیش شد به طوریکه زنانی که تا پیش از آن با فعالیت‌های مخفی و احیاناً به عنوان مادران شهید و یا همسران مبارزان شهید و یا دربند، با رژیم در حال مبارزه بودند، به خیابانها آمدند و حضورخود را آشکارا اعلام کردند.

به واقع زنان به عنوان پیشگامان انقلاب، مردان و پسران خود را برای حضور در این مبارزات تشویق می کردندو دقیقا همین موضوع باعث می شود تا امام خمینی(ره) به عنوان رهبر انقلاب در خصوص زنان این گونه بگوید: « ما نهضت خودمان را مرهون زنها می دانیم. مردها به تبع زنها در خیابانها می ریختند. تشویق می کردند زنها مردان را. خودشان صفهای جلو بودند. زن یک همچو موجودی است که می تواند یک قدرت شیطانی را بشکند».

هویت بخشی به زنان در متن جامعه و خودباوری ارمغان انقلاب اسلامی برای بانوان

هویت بخشی به زنان در متن جامعه و خودباوری آنها یکی از دستاوردهای دوران بعد از انقلاب اسلامی به حساب می‌آید به طور قطع می توان گفت که این دستاورد ناشی از نگرش رهبر انقلاب اسلامی بوده است؛ نگرشی که زن را انسان ساز خطاب می کند و در سخنانی می فرمایند:

« دامن مادر بزرگترین مدرسه ای است که بچه در آنجا تربیت می شود»

«امروز باید خانم ها به وظایف اجتماعی و دینی خودشان عمل کنند و عفت عمومی را حفظ بکنند و روی آن عفت عمومی کارهای اجتماعی و سیاسی را انجام بدهند»

«شما بانوان در ایران ثابت کردید که در پیشاپیش این نهضت قدم برداشتید، شما سهم بزرگی در این نهضت اسلامی ما دارید، شما در آتیه برای مملکت ما پشتوانه هستید… شما در تحصیل کوشش کنید که برای فضائل اخلاقی، فضائل اعمالی، مجهز شوید… دامان شما یک مدرسه ای است که در آن باید جوانان بزرگ تربیت بشوند».

و البته همین نگاه ها باعث شد تا زنان بعد از انقلاب در بسیاری از عرصه ها حضور چشم گیر و موفق زنان د رعرصه های مختلف جامعه را شاهد هسیتم.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مخدره باهنر خواهر شهید باهنر و از فعالان فرهنگی است. او در رابطه با نقش زنان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به خبرنگار ” اقطاع خبر” می گوید: با پیروزی انقلاب شکوهمند ایران اسلامی، زن ایرانی در جهان، پرچمدار انقلاب اسلامی شد، فعالیت سیاسی انجام داد، وارد میدان عِلم شد؛ در حالی که حجاب، وقار، متانت اسلامی، عفاف، دین و تقوای خود را حفظ و مدارج علمی زیادی را طی کرده است.

رشد ۳۰۶ برابری تحصیلات دانشگاهی زنان نسبت به قبل از انقلاب

باهنر با اشاره به اینکه فعالیت بانوان در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در همه زمینه ها رشد چشمگیری داشته است، ابراز کرد: رشد تحصیلات دانشگاهی ۳۰۶ برابر، سال های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی بوده است.

این فعال فرهنگی با اشاره به اینکه ورزش بانوان در رژیم پهلوی جایی نداشت و کمیته ورزشی بانوان فعالیت رسمی و ملی خود را به صورت رسمی در دهه ۶۰ آغاز کرد، افزود: رشته های فعال ورزشی در دوران قبل از انقلاب، هفت رشته و در حال حاضر ۳۷ رشته است.

خواهر شهید باهنر اظهار کرد: تعداد مربیان فعال در دوران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ۹ نفر و در حال حاضر این تعداد به ۳۵ هزار نفر رسیده است؛ همچنین تعداد داوران فعال قبل از پیروزی انقلاب ۷ نفر و هم اکنون این تعداد به ۱۶ هزار نفر رسیده است.

وی با بیان اینکه تعداد ورزشگاه های بانوان در دوران قبل از پیروزی انقلاب یک ورزشگاه بوده و این تعداد در حال حاضر به ۳۰ ورزشگاه رسیده است، تصریح کرد: فعالیت های سازمان های مردم نهاد و نهادهای خیریه در سال ۱۳۹۷ بیش از دو هزار و ۷۰۰ مورد مربوط امور زنان بوده که در استان ها بوده است؛ در حالی که قبل از انقلاب فقط فعالیت‌های زیرزمینی ضد رژیم شاه انجام می شد.

خسرو معتضد استاد تاریخ معاصر ایران نیز در خصوص فعالیت بانوان در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی می گوید: در حال حاضر و تا آنجایی که من می دانم حداقل ده هزار خبرنگار زن وجود دارد اما قبل از انقلاب در ایران  تنها سه خبرنگار زن وجود داشت یعنی در تمام دوران قبل از انقلاب با وجود رسانه هایی مثل رادیو، تلویزیون،روزنامه ها و مجلات تنها سه خبرنگار زن وجود داشت.

وی با اشاره به این که شرایط کنونی جامعه عوض شده است و وجود دنیای دیجیتال، اینترنت، ماهواره ها ذهن ها و اندیشه ها را عوض می کند توضیح داد: این مسائل باعث شده است زندگی کنونی و نگاه به زن نسبت به گذشته تغییر یابد.

فرشته روح افزا معاون فرهنگی اجتماعی زنان در شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در این رابطه می گوید: اگر زن واقعیت و مقام خود را پیدا کند دیگر تن به ابزار بودن نمی دهد و به دنبال عرضه کردن تن خویش نیست بلکه می داند خودش یک انسان کاملی است که می تواند بسیار جلوتر گام بردارد.

روح افزا ادامه داد: بعد از انقلاب زنان در دانشگاهها و در مسائل مختلف جامعه حضور پر رنگی دارند، یکی از نقش های موثر زنان پرورش فرزندان نخبه و همراهی با همسران است.

وی تاکید کرد: اکنون در صحنه های مختلف زنانی را می بینیم که علاوه بر مدیریت کاری شان در خارج از خانه، خانواده را نیز مدیریت می کنند.

انتهای پیام/