۞ امام علی (ع) می فرماید:
شهرستان بردسیر در استان کرمان، با قدمتی دیرینه و جایگاهی مهم در مسیرهای تاریخی، گنجینه‌ای از سازه‌های دفاعی و سکونتگاه‌های باستانی است که هر یک به منزله نگهبانانی خاموش، راوی هزاران سال تاریخ این سرزمین‌اند. این یادداشت به معرفی برخی از قلعه‌های تاریخی کمتر شناخته شده در این شهرستان و تأکید بر اهمیت حفظ و مرمت این آثار می‌پردازد.
عنوان یادداشت:
لید یادداشت:
متن یادداشت:
شهرستان بردسیر، واقع در قلب استان کرمان، نه تنها به خاطر طبیعت کوهستانی و آب و هوای معتدلش، بلکه به دلیل میراث غنی تاریخی خود، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. در گوشه‌وکنار این شهرستان، آثاری از تمدن‌های کهن و سازه‌های دفاعی دوران‌های مختلف به چشم می‌خورد که متأسفانه بسیاری از آن‌ها در غبار زمان و بی‌توجهی پنهان مانده‌اند. این قلعه‌ها، که برخی تنها بقایای دیوارهایی سنگی و برج‌هایی ویران‌شده‌اند، نمادی از مقاومت، هویت و نبوغ معماری نیاکان ما محسوب می‌شوند.
اهمیت تاریخی قلعه‌ها:
قلعه‌ها، تنها سازه‌هایی برای دفاع نبوده‌اند؛ آن‌ها مراکز اداری، سکونتگاه‌های مهم و گاهی نیز نماد قدرت و حاکمیت محلی به شمار می‌رفتند. هر خشت و سنگی در این قلعه‌ها، داستانی از زندگی، نبردها، آداب و رسوم و تحولات اجتماعی دوران خود را روایت می‌کند. مطالعه و حفظ این آثار، نه تنها به شناخت دقیق‌تر تاریخ منطقه کمک می‌کند، بلکه فرصتی برای درک عمیق‌تر ریشه‌های فرهنگی و اجتماعی مردم بردسیر فراهم می‌آورد.
قلعه‌های نمادین بردسیر:
در شهرستان بردسیر، مجموعه‌ای از قلعه‌ها وجود دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به بقایای قلعه کوهپایه با موقعیت استراتژیک بر فراز تپه‌ها، قلعه‌هایی در مناطق چهارگنبد و برخی استحکامات در بخش نگار اشاره کرد. این سازه‌ها، که عمدتاً با مصالح بومی از جمله سنگ و خشت بنا شده‌اند، گواهی بر توانمندی‌های مهندسی و معماری در دوران خود هستند. هرچند گذر زمان، بلایای طبیعی و در پاره‌ای موارد، بی‌توجهی، آسیب‌های جدی به این سازه‌ها وارد کرده است، اما با دقت در جزئیات باقی‌مانده، می‌توان عظمت و کاربری اصلی آن‌ها را تصور کرد.
آقای دکتر محمدی، کارشناس میراث فرهنگی و باستان‌شناس، در گفت‌وگو با اقطاع خبر تأکید می‌کند: “قلعه‌های بردسیر، به دلیل قدمت و موقعیت خاص جغرافیایی، پتانسیل بالایی برای مطالعات باستان‌شناسی و جذب گردشگر دارند. متأسفانه بسیاری از آن‌ها مورد توجه قرار نگرفته و در معرض تخریب بیشتر هستند. حفاظت از این قلعه‌ها، تنها وظیفه یک سازمان نیست، بلکه مسئولیت همگانی برای صیانت از هویت و حافظه تاریخی منطقه است.” وی افزود: “هر یک از این قلعه‌ها می‌توانند به یک کانون جذب گردشگری فرهنگی تبدیل شوند، اما این امر مستلزم برنامه‌ریزی جامع، تأمین بودجه و مشارکت جامعه محلی است.”
ضرورت حفاظت و آینده‌نگری:
حفاظت از این نگهبانان خاموش تاریخ، بیش از هر زمان دیگری ضروری به نظر می‌رسد. مرمت، مستندسازی، پژوهش‌های باستان‌شناختی و معرفی این قلعه‌ها به جامعه، گام‌های مهمی در راستای حفظ این میراث ارزشمند است. با بازگرداندن این آثار به چرخه حیات فرهنگی و گردشگری، نه تنها به گذشته احترام می‌گذاریم، بلکه آینده‌ای روشن‌تر برای توسعه پایدار شهرستان بردسیر و غنای فرهنگی استان کرمان رقم خواهیم زد. این قلعه‌ها، نه تنها سنگ و خشت، بلکه نمادهایی از پایداری و شکوه تمدنی هستند که نباید در انزوای خود به فراموشی سپرده شوند.
کلمات کلیدی: قلعه‌های تاریخی، بردسیر، میراث فرهنگی، کرمان، باستان‌شناسی، حفاظت، گردشگری فرهنگی، نگار، کوهپایه، قلعه چهارگنبد.
تمامی حقوق برای پایگاه خبری اقطاع خبر محفوظ است.
