از جمله صحنه‌های جنجال‌برانگیز این سریال، نمایش صحنه رقص یک زن است که در تاریخ سینمای پس از انقلاب بی‌سابقه تلقی می‌شود. این اقدام، نه‌تنها به‌مثابه یک قبح‌شکنی فرهنگی تفسیر شده، بلکه زمینه‌ساز طرح پرسش‌های متعددی درباره اهداف و پیامدهای چنین حرکتی گردیده است.
در تحلیل این رویداد، سه فرضیه اصلی قابل‌طرح است:
۱. فرضیه امنیتی: هنجارشکنی برنامه‌ریزی‌شده بر اساس این نگاه، سریال «سووشون» و پروژه‌های مشابه، با مأموریت مشخصی برای عادی‌سازی رفتارها و ارزش‌های مغایر بافرهنگ عمومی و هنجارهای اجتماعی عمل می‌کنند. صاحبان این تحلیل، بر این باورند که چنین آثاری در چارچوب یک برنامه کلان برای دگرگونی فرهنگی و ایجاد گسست از ارزش‌های اصیل جامعه طراحی می‌شوند.
۲. فرضیه ضعف حکمرانی و تشویق به قانون‌شکنی فرض دوم بر این نگاه استوار است که هدف از تولید و پخش چنین آثاری، به‌رخ‌کشیدن ضعف دستگاه‌های نظارتی و حاکمیتی است تا از این طریق، زمینه برای تهییج دیگران به تقلید و قانون‌شکنی فراهم شود. این نگاه، پخش سریال‌هایی مانند «سووشون» را ابزاری برای به چالش کشیدن اقتدار نظام فرهنگی و ایجاد فضای آنارشیک تفسیر می‌کند.
۳. فرضیه تجاری و استفاده ابزاری از زن‌نما فرض سوم که ماهیتی اقتصادی – فرهنگی دارد، دلیل چنین اقداماتی را نه در انگیزه‌های امنیتی یا سیاسی، بلکه در منطق بازار و سودجویی تهیه‌کنندگان می‌داند. براین‌اساس، هنجارشکنی و نمایش صحنه‌های جنجالی، راهکاری برای جلب‌توجه مخاطب و افزایش بیننده و در نتیجه، کسب درآمد بیشتر است. در این فرایند، از زن به‌عنوان ابزاری برای تحریک کنجکاوی و غرایز مخاطب استفاده می‌شود؛ رویکردی که در برنامه‌هایی مبتذلی مانند «عشق ابدی» و «زن روز» نیز کاملاً واضح و مشهود است. این نگاه، در واقع، بهره‌گیری از بدن زن را در راستای اهداف اقتصادی توجیه می‌کند و از قضا، تحت عنوان آزادی‌خواهی، زن را به کالایی برای مصرف تبدیل می‌کند. این همان نقطه‌ای است که انقلاب اسلامی باتکیه‌بر جایگاه عزتمند زن، در مقابل آن ایستاده است.
راهکار چیست؟
دو فرض اول، عمدتاً امنیتی و اطلاعاتی هستند و نیازمند بررسی و مداخله نهادهای مربوطه هستند. اما فرض سوم، علاوه بر ضرورت برنامه‌ریزی سیاست‌گذاران فرهنگی، مستلزم افزایش آگاهی عمومی و فهم جامعه از مکانیزم‌های پنهانِ بهره‌کشی فرهنگی و اقتصادی است. تنها از طریق تقویت بینش فرهنگی مردم و طراحی سازوکارهای حمایتی می‌توان در مقابل چنین پدیده‌هایی ایستادگی کرد.
منبع: فارس
انتهای خبر/ م
