برندهای داخلی در مسیر رشد اما ناتوان در رقابت جدی
مدیر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان کرمان با اشاره به پیشرفت‌های نسبی برندهای ایرانی در سال‌های اخیر گفت: برندهای ایرانی نسبت به گذشته توانمندتر شده‌اند و توانسته‌اند محصولات قابل‌قبولی تولید و به بازار عرضه کنند، اما واقعیت این است که هنوز نتوانسته‌اند در رقابت با برندهای خارجی جایگاه محکمی پیدا کنند. این عدم توفیق دلایل متعددی دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها ضعف در زیرساخت‌های رسانه‌ای و محتوایی است.
وی تأکید کرد: برندهای خارجی قبل از ورود به بازار مصرف، شخصیت‌های محبوب خود را از طریق رسانه‌هایی مانند فیلم، انیمیشن و بازی‌های دیجیتال معرفی می‌کنند. این شخصیت‌ها پیش‌تر در ذهن کودک جا افتاده‌اند و سپس در قالب لوازم‌التحریر، اسباب‌بازی، پوشاک و سایر اقلام وارد خانه‌ها می‌شوند. ما در ایران، به دلیل نبود چنین زنجیره‌ای، نمی‌توانیم برندها را به‌درستی در ذهن کودک نهادینه کنیم.
صنعت انیمیشن؛ حلقه مفقوده فرهنگ‌سازی در ایران
خدادادی، یکی از مشکلات اساسی در حوزه تربیتی کشور، نبود ساختار منسجم در صنعت اسباب‌بازی و انیمیشن دانست و گفت: اسباب‌بازی و لوازم‌التحریر بیش از آنکه کالای مصرفی باشند، ابزارهای آموزشی، هویتی و تربیتی هستند.
مدیر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کرمان ادامه داد: ما هنوز در کشور نتوانسته‌ایم نقش تولید را در صنعت اسباب‌بازی ایفا کنیم. بیشتر در جایگاه ناظر هستیم تا تولیدکننده. درحالی‌که بسیاری از کشورهای موفق ابتدا داستان و شخصیت خلق می‌کنند و سپس محصولات مبتنی بر آن شخصیت‌ها را عرضه می‌کنند.
وی با اشاره به نمونه موفق تولید داخل افزود: انیمیشن «بچه زرنگ» که سال گذشته توسط کانون پرورش فکری تولید شد، یکی از نمونه‌های موفق داخلی بود که با استقبال بسیار خوبی مواجه شد. اما این یک مورد استثناست و نشان می‌دهد که اگر سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی درستی انجام شود، می‌توان در این حوزه هم‌تراز با استانداردهای جهانی حرکت کرد.
تأثیر برندها بر سبک زندگی و تربیت کودکان
خدادادی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به تأثیرات اجتماعی و هویتی برندهای خارجی بر کودکان پرداخت و گفت: برندهای خارجی اغلب حامل نوعی سبک زندگی خاص هستند. کودک با شخصیت‌های این برندها انس می‌گیرد و به‌صورت غیرمستقیم با سبک زندگی آن‌ها شرطی می‌شود. به‌عنوان‌مثال، برای دختران، عروسک تنها یک وسیله بازی نیست؛ بلکه یک الگوی رفتاری و نقش‌آفرینی است. دختری که با عروسکی بزرگ می‌شود، ناخودآگاه در آینده سعی می‌کند خود را شبیه آن ببیند یا رفتار کند.
مدیر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کرمان افزود: این موضوع در مورد لوازم‌التحریر نیز صدق می‌کند. محتوای کتاب‌های درسی ما یک چیز می‌گوید، اما تصویر روی دفترچه یادداشت یا کیف مدرسه چیز دیگری را القا می‌کند. این تناقض میان محتوای رسمی و تصویر ذهنی که از طریق برندها شکل می‌گیرد، تربیت کودک را دچار دوگانگی می‌کند.
آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی در بلندمدت
مدیر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کرمان، در ادامه اظهار داشت: ما با پدیده‌ای مواجه هستیم که در ظاهر ساده است، اما در عمق، آثار فرهنگی و اجتماعی عمیقی دارد. سبک زندگی‌ای که کودک با آن بزرگ می‌شود، در بلندمدت تعیین‌کننده جهان‌بینی، رفتار اجتماعی و حتی آینده شغلی و مهاجرتی اوست.
وی افزود: یکی از ریشه‌های پدیده‌هایی مثل فرار مغزها، بی‌هویتی فرهنگی یا تغییر در سبک زندگی نسل جدید است؛ نسلی که از کودکی با برندهای خارجی خو گرفته و الگوهای فکری آن‌ها را پذیرفته است.
ضرورت آگاهی خانواده‌ها و حمایت نهادهای فرهنگی
خدادادی در پایان، بر نقش خانواده‌ها در انتخاب آگاهانه محصولات فرهنگی برای فرزندان تأکید کرد و گفت: امیدوارم خانواده‌ها اهمیت این موضوع را جدی بگیرند و در خرید لوازم‌التحریر و اسباب‌بازی، فقط به‌ظاهر جذاب محصولات توجه نکنند، بلکه به پیام‌های پنهانی که آن کالاها منتقل می‌کنند نیز دقت کنند.
مدیر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کرمان در پایان تاکید کرد: انتخاب درست می‌تواند به هویت‌یابی کودک کمک کند و انتخاب نادرست، مسیر تربیتی او را به‌سوی ارزش‌هایی ببرد که بافرهنگ ایرانی – اسلامی بیگانه‌اند.
انتهای خبر/ پسند
