امام علی (ع) فرمودند: در آغاز سرما خود را از آن حفظ كنيد و در پايان آن بدان روى نهيد زيرا سرما با بدن‌ها همان كند كه با درختان كند. در آغاز مى لرزاندشان و در پايان، برگ‌شان را مى‌روياند.
امام (عليه‌السلام) در اين كلام حكيمانه خود دستور طبى مهم و كارسازى را بيان مى‌كند كه مراعات آن مى‌تواند از بسيارى از بيمارى‌ها پيش‌گيرى كند و بر نشاط و نمو جسم و روح انسان بيفزايد، مى‌فرمايد: «از سرما در آغاز آن (در پاييز) بپرهيزيد و در آخرش (نزديك بهار) از آن استقبال كنيد، زيرا در بدن‌ها همان مى‌كند كه با درختان انجام مى‌دهد; آغازش مى‌سوزاند و آخرش مى‌روياند و برگ مى‌آورد»; (تَوَقَّوُا الْبَرْدَ فِي أَوَّلِهِ، وَتَلَقَّوْهُ فِي آخِرِهِ; فَإِنَّهُ يَفْعَلُ فِي الاَْبْدَانِ كَفِعْلِهِ فِي الاَْشْجَارِ، أَوَّلُهُ يُحْرِقُ، وَآخِرُهُ يُورِقُ).
پاییز آغاز سرما است; سرمایى آمیخته با خشکى هوا که از گرماى تابستان و نبودن باران سرچشمه گرفته و به همین دلیل برگ‌هاى درختان پژمرده مى‌شوند و مى‌ریزند و به اصطلاح، مرگ طبیعت فرا مى‌رسد. همان مرگى که مولود خشکى و سردى است; ولى در آغاز بهار هوا رو به گرمى مى‌رود و معمولاً باران‌هاى پربارى مى‌بارد. آن رطوبت و گرمى دست به دست هم مى‌دهند و سبب شکوفه کردن درختان و برگ آوردن آن‌ها و حیات طبیعت مى‌شوند.
همان گونه که قرآن مجید مى‌فرماید: «(وَتَرَى الاَْرْضَ هَامِدَةً فَإِذَآ أَنزَلْنَا عَلَیْهَا الْمَآءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَأَنْبَتَتْ مِنْ کُلِّ زَوْج بَهِیج); و همچنین زمین را (در فصل زمستان) خشک و مرده مى‌بینى و هنگامى که آب باران بر آن فرو مى‌فرستیم، به جنبش در مى‌آید و رویش مى‌کند و از هر نوع گیاهان بهجت انگیز مى‌رویاند».
بدن انسان‌ها نیز جزئى از این طبیعت و متأثر به آثار آن است؛ سرماى خشک پاییز بدن‌ها را ضعیف و نحیف و آماده بیمارى‌ها مى کند، بنابراین باید خود را پوشانید و از آن دور داشت; ولى سرماى ملایم آغاز بهار بعد از فصل زمستان که آمیخته با حرارت کم و رطوبت بسیار است به انسان نشاط و نیرو مى‌دهد و مایه نموّ و رشد بدن مى‌گردد، ازاین رو باید به استقبال آن رفت.
منبع: نهج‌البلاغه
انتهای خبر/ طهماسبی
