کرمان- اقطاع خبر – استان پهناور کرمان در سال‌های اخیر حرکت پر شتابی به سمت استفاده از انرژی خورشیدی را آغاز کرده است که چشم انداز روشنی برای تامین نیاز استان به این انرژی پاک را ترسیم می کند.

به گزارش اقطاع خبر، کرمان با قرار گیری در ذوزنقه طلایی کشور و ۳۰۰ روز تابش مستقیم آفتاب، موقعیت کم نظیری برای بهره گیری از انرژی خورشیدی و تبدیل آن به انرژی برق دارد.

گرچه بحث استفاده از انرژی های پاک در کشور و کرمان حدود ۲ دهه به صورت جدی در دستور کار قرار گرفته اما بروز ناترازی در حوزه برق در چند سال اخیر توجه و نیاز به این انرژی ارزان و پاک را بیش از پیش در کانون تصمیم ها و برنامه ریزی ها قرار داده است.

اگرچه تولید و مصرف برق در استان کرمان در وضعیت متعادل و حتی اندکی بیشتر از حد مورد نیاز است، اما پیوستگی شبکه برق و نیاز دیگر مناطق کشور به جبران انرژی باعث می شود تا کرمان نیز محدودیت هایی را برای مصرف برق متحمل شود و انرژی خورشیدی راهکار ارزان و مناسبی برای تامین انرژی مورد نیاز بخش های مختلف در استان محسوب می شود.

تامین زیر ساخت ها و تجهیزات انرژی خورشیدی در کرمان در حوزه های خانگی، صنعتی و کشاورزی برای تولید انرژی برق در استان کرمان در جریان است و در حال حاضر طرح های مختلفی برای تولید در دست انجام قرار دارد.

کرمان رکورددار طرح های انرژی خورشیدی کشور

استاندار کرمان در آخرین نشست شورای اداری استان کرمان تصریح کرد: تولید ۲ هزار مگاوات انرژی خورشیدی در برنامه بود که اینک با افزایش سه هزار مگاوات دیگر به هدفگذاری پنج هزار رسیده‌ایم که خود به معنای هزاران میلیارد تومان سرمایه‌گذاری است.

محمد علی طالبی با اشاره به افتتاح طرح‌های استان در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر و با حضور وبیناری رییس جمهور گفت: یک سوم پروژه‌های انرژی خورشیدی کل کشور که مورد بهره‌برداری قرار گرفته، متعلق به استان کرمان بوده است.

وی بیان کرد: ۱۴ پروژه معادل ۷۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی به بهره‌برداری رسید و یکهزار و ۲۶۳ مگاوات پروژه هم کلنگ‌زنی شد.

استاندار کرمان با اشاره به ظرفیت‌هایی جغرافیایی استان کرمان افزود: تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران در زمینه انرژی خورشیدی اعلام آمادگی کردند که استان به جهت خطوط شبکه‌ای و پست‌های انتقال برق جوابگوی این سرمایه‌گذاران نیست.

طالبی گفت: با تمهیداتی که انجام خواهد شد، استان کرمان به اتکای جغرافیای خوبی که دارد در حوزه انرژی خورشیدی به یکی از مراکز اصلی انرژی خورشیدی در منطقه خاورمیانه تبدیل خواهد شد.

تشریح آخرین وضعیت تولید برق خورشیدی

مدیر عامل شرکت برق منطقه ای کرمان نیز در شورای راهبری انرژی استان کرمان گفت: در حال حاضر نیروگاه‌های متصل به شبکه در استان اعم از نیروگاه‌هایی از طریق شرکت‌های توزیع و نیروگاه‌های کوچک مقیاس یک تا هفت مگاوات، نیروگاه ۱۰ مگاواتی که تجربه موفقی در استان بوده به صورت سرجمع ۳۳ نیروگاه با توان تولید پیک ۲۱۷ مگاوات ظرفیت است که از این مقدار ۱۵۷ مگاوات مربوط به سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و ۶۰ مگاوات مربوط به صنایع بزرگ مثل گل گهر، صنایع مس و سایر صنایع و به شبکه وصل است.

صدور ۳۴ مجوز نیروگاه خورشیدی در کرمان

حمید رضا حبیبی بیان کرد: نیروگاه‌هایی که پروانه و مجوز احداث از ساتبا دارند در استان ۳۴ نیروگاه با ظرفیت هزار و ۵۷۲ مگاوات هستند که بیشترین سهم را دارد و در مرحله بعد واحدهای در حال احداث با مجموع ظرفیت ۶۴۷ مگاوات بوده که در این بخش تمامی موارد از طریق بخش خصوصی است.

وی افزود: علاوه بر اینها یکسری موافقت‌های اولیه داریم و ظرفیت‌هایی است که تخصیص داده شده ولی هنوز به مرحله اخذ پروانه نرسیده و جدید است؛ به طوری که ماه‌های هفته اخیر ۴۷۸ مگاوات به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و صنعت واگذار شده است.

هدف گذاری تولید بیش از ۲ هزارمگاوات

مدیرعامل شرکت برق منطقه ای کرمان گفت: سرجمع ظرفیتی که در برنامه ریزی استان قرار دارد ۲ هزار و ۹۱۴ مگاوات نیروگاه‌های خورشیدی که در آینده نزدیک قرار است به شبکه وصل شود.

مدیرعامل شرکت برق منطقه ای کرمان ادامه داد: نیروگاه‌هایی که به شبکه وصل هستند شامل ۱۰ مگاواتی، نیروگاه‌های بزرگ صنایع مس، نیروگاه‌های ۲۵، ۵ و ۲۰ مگاواتی شرکت گل گهر و حدود ۳۰ مگاوات نیروگاه‌های کوچک مقیاس است، همچنین حدود ۶ نیروگاه ۱۰ مگاواتی در شهرستان‌های بافت، جیرفت، زرند و بخش ماهان متصل به شبکه داریم.

وی تاکید کرد: نیروگاه‌های در حال احداث نیز ۶۴۷ مگاوات با توجه به استعلام از ساتبا در حال احداث است و مراحل ساخت آنها رصد می‌شود، همچنین نیروگاه‌های دارای مجوز پروانه احداث در مرحله اخذ زمین و سایر مجوزها با ظرفیت هزار و ۵۷۲ مگاوات است که سهم زیادی را صنایع بزرگ به خود اختصاص داده‌اند.

حبیبی اظهار داشت: بخش خصوصی دو، سه طرح ۱۰۰ و ۲۰۰ مگاواتی در منطقه راین و زرند دارد که در حال پیگیری و طی مراحل است.

تهیه اطلس سرمایه گذاری انرژی خورشیدی

مدیرعامل شرکت برق منطقه ای کرمان گفت: برای سرمایه گذارانی که مراجعه می‌کردند و دغدغه شان این بود که از کجا شروع کنیم، نیازی وجود داشت تا نقاط مستعد برای اتصال به شبکه، به همگرایی برسد تا سرمایه گذاران دچار سردرگمی نشوند.

وی گفت: برای شروع کار یک اطلس تهیه کردیم که در تمامی مناطق استان از نظر فنی با شعاع سه کیلومتر سرمایه گذار را راهنمایی می‌کند تا اگر زمین مساعد پیدا کرد این نقطه از نظر برق ظرفیت داشته باشد و از این نقطه کار خود را شروع کند.

پیش بینی ۲ هزار نیروگاه خورشیدی پشت بامی

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق شمال استان کرمان نیز گفت: بیان کرد: هزار و ۴۵۲ نیروگاه پشت بامی داریم و پیش بینی ما در این حوزه ۴۱۰ نیروگاه در حال پیگیری است که این عدد به ۲ هزار نیروگاه در استان برسد.

محمد سلیمانی افزود: قوانین و مقرراتی هم داریم که باید اجرای آنها پررنگ شود، از جمله بخش اداری که طبق قوانین ملزم است ۲۰ درصد میزان مصرفی خود را طی چهار سال انرژی از انرژی خورشیدی تامین کند؛ یعنی سالی پنج درصد. آن دستگاه بعد از چهار سال ۲۰ درصد قبض را اگر سیستم خورشیدی نکند باید به قیمت آزاد پرداخت کند چون هم به بودجه فشار می‌آید و هم دستگاه‌های نظارتی ورود می‌کنند.

وی افزود: در حوزه صنعت نیز طبق الزام باید سالی یک درصد مصرفی خود را انرژی تجدیدپذیر طی پنج سال بگذارند. صنایعی که سامانه انرژی خورشیدی نصب کنند در تابستان شامل محدودیت‌های برق نخواهند شد که اطلاع رسانی شده ولی تحرک لازم را در این بخش نداریم.

سلیمانی گفت: بخش کشاورزی استان نیز ظرفیت زیادی دارد و اگر ۸۰ درصد مصرفی کشاورزی سیستم خورشیدی شود شامل معافیت‌های قطعی برق خواهد شد و بهره بردار از فروش برق تولیدی درآمدزایی هم دارد.

وی اضافه کرد: با شرکت برق منطقه ای جلسه مشترک گذاشتیم و ظرفیت همه پست‌های برق را احصا کردیم و قرار شد تا حدی که پست‌ها جوابگو هست بخشی را شرکت برق منطقه ای و بخشی را ما جلو ببریم. تا الان ۴۴۱ مگاوات سرمایه گذاری مطالعه انجام دادیم و در بخش های مختلف کار در انجام است؛ یعنی غیر از عددهایی که گفته شد امکان سنجی کردیم و در قالب موافقت اولیه یا ثانویه در حال انجام است.

شهرک های تخصصی انرژی خورشیدی

احداث شهرک های تخصصی انرژی خورشیدی در کرمان فرصت مغتنمی برای سرمایه گذاران در این حوزه فراهم کرده و احداث پنج شهرک تخصصی خورشیدی برای کرمان برنامه ریزی شده است.

مرحله نخست شهرک تخصصی انرژی خورشیدی “راین” با مساحت ۷۰۰ هکتار خرداد سال گذشته با حضور وزیر صمت و رییس سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران به بهره‌برداری رسید.

مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان کرمان در این رابطه گفت: چهار هزار و ۵۰۰ هکتار برای احداث پنج شهرک تخصصی خورشیدی در نظر گرفتیم که این شهرک ها با حمایت تیم اقتصادی استان و استاندار کرمان در حال شکل گیری هستند و در صورت احداث، پرچم این استان را در تولید برق از انرژی خورشیدی بالا می برند.

حسین میجانی افزود: یک هزار و ۹۰۰ مگاوات برق از انرژی خورشیدی در پنج شهرک تخصصی کرمان، بافت، سیرجان، رفسنجان و بردسیر استان کرمان تولید می شود لذا دستگاه ها کمک کنند که این پروژه ها اجرا شود تا سرمایه گذاران نیز به استان بیایند.

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان کرمان هم گفت: ۶۹ قرارداد در مجموعه شهرک‌های صنعتی با ظرفیت ۲۰ مگاوات منعقد شده که هشت مگاوات به‌تازگی به بهره برداری رسیده و ۱۲ مگاوات در شهرستان‌های مختلف در حال احداث است.

حسین میجانی بیان کرد: برنامه داریم حداکثر در یک سال آینده ۶۰ مگاوات دیگر تولید شود و از ۱۰۰ مگاوات برق مورد نیاز، ۸۰ مگاوات را از انرژی‌های تجدید پذیر تامین کنیم.

وی ابراز داشت: در استان تکمیل زنجیره ارزش افزوده انرژی خورشیدی را داریم که سرمایه گذار بدون دردسر بیاید و تولید برق کند.

ورود بخش خصوصی به تامین برق صنایع متوسط

در حوزه صنایع متوسط نیز تامین نیاز انرژی از محل انرژی های پاک نیز آغاز شده است و سال گذشته ۲ نیروگاه هفت مگاواتی خورشیدی توسط بخش خصوصی در کارخانه سیمان کرمان و شهرک صنعتی خضراء به مرحله بهره برداری رسید.

حل چالش خاموشی موتورهای کشاورزی

در حوزه کشاورزی نیز با توجه به اینکه ناترازی انرژی در سال‌های اخیر شدت گرفته است موتور چاه های کشاورزی هم با محدودیت و خاموشی روبه رو شدند که همین مساله خسارات زیادی به محصولات کشاورزی در تابستان وارد آورد.

راهکار استفاده انرژی خورشیدی برای تامین برق چاه های کشاورزی نیز برنامه ریزی شده و در همین راستا دولت برای تشویق کشاورزانی که ۸۰ درصد انرژی برق خود را از طریق پنل های خورشیدی تامین کنند از جدول برنامه محدودیت های توزیع برق خارج می شوند، ضمن اینکه امکان فروش انرژی مازاد را نیز با شرایط مناسب خواهند داشت.

سال گذشته تامین برق چاه های کشاورزی با پیوستن کشاورزان رفسنجان به چرخه تامین انرژی با نصب پنل خورشیدی، با هدف کمک به مدیریت بار مصرف در بهشت پسته ایران و جهان و الحاق ۱۰ موتورپمپ از کلید خورد.

چالش های سرمایه گذاری خورشیدی

هرچند فرش قرمز برای سرمایه گذاری در حوزه انرژی خورشیدی در استان کرمان پهن شده است و قعالیت ها مثبت بوده، اما هنوز چالش هایی نیز مانند مشکلات زیرساختی و تاخیر در صدور مجوزها و قیمت گذاری پایین نسبت به هزینه های بالا چالش های پیش روی سرمایه گذاری انرژی پاک است که نمونه آن متوقف شدن طرح بزرگ ایجاد زنجیره انرژی خورشیدی در ماهان ۲ سال پس از کلنگ زنی است.

مدیرعامل شرکت برق منطقه ای کرمان با اشاره به برخی محدودیت ها برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی خورشیدی بیان کرد: استان کرمان باوجود اینکه زمین های بایر و مازاد زیادی دارد اما در واگذاری زمین برای احداث شهرک خورشیدی از مشکلاتی برخوردار است که در این زمینه نیاز به بازنگری قوانین داریم.

حبیبی افزود: نیروگاه های خورشیدی کمک کننده و نجات دهنده محیط زیست هستند و نباید مدت ها پشت کار کارشناسی محیط زیست باقی بمانند که امیدواریم این مسایل زودتر حل شود و امیدوارم محدودیت های بیش از ۱۲ هزار مگاواتی تامین انرژی خورشیدی کشور حل شود زیرا دیگر امکان تامین برق از نیروگاه حرارتی جدید وجود ندارد.

رییس اتاق بازرگانی کرمان نیز با بیان اینکه یکی از مشکلات در مسیر تولید انرژی های تجدیدپذیر، خلف وعده هایی است که در مورد سوخت فسیلی رقم خورد، خاطرنشان کرد: در برنامه سوم توسعه موجبات حضور بخش خصوصی در احداث نیروگاه های کشور فراهم و مدرن ترین نیروگاه های کشور با بیشترین بازدهی در بخش خصوصی احداث شد.

سید مهدی طبیب زاده با اشاره به بازار انحصاری، قیمت گذاری دستوری، نپرداختن قیمت انرژی تولید شده و خلف وعده به عنوان علت های زمین گیر شدن نیروگاه های بخش خصوصی گفت: برق کالایی تولیدی است که باید در بازار بورس انرژی توزیع شود اما امکان رقابت در بورس انرژی برای بخش خصوصی وجود ندارد.

مدیر کل امور اقتصادی و دارایی استان کرمان نیز گفت: یک سرمایه‌گذار خارجی به استان آمد و کمک کرد که بخشی از نیروگاه‌های خورشیدی راه اندازی شود اما فعالیت دیگر آن در حوزه تولید پنل و تجهیزات نیروگاه خورشیدی که مورد نیاز استان و کشور است با مشکلاتی مواجه شده و طرح تولید پنل در ماهان با سرمایه گذاری ۴۵۹ میلیون دلاری به چالش‌هایی از جمله شهرداری و تامین تجهیزات برخورده که درخواست داریم به تسریع در اجرای این پروژه کمک شود.