و فرمود (ع): سخاوت هنگامى است كه بخشش بدون سئوال بود و پس از سئوال يا از شرم و يا از بيم بدگويى مردم است.
سخاوت واقعى:
امام علی (علیه‌السلام) در این گفتار حکیمانه به نکته دقیق و آموزنده‌اى اشاره کرده، مى‌فرماید: «سخاوت آن است که ابتدایى (و بدون درخواست) باشد؛ اما آنچه در برابر تقاضا داده مى‌شود یا از روى حیاست و یا براى فرار از مذمّت»؛ (السَّخَاءُ مَا کَانَ ابْتِدَاءً، فَأَمَّا مَا کَانَ عَنْ مَسْأَلَة فَحَیَاءٌ وَتَذَمُّمٌ).
سخاوت را این گونه تفسیر کرده‌اند: حالت و فضیلتى درونى است که انسان را به بذل مال به مستحقان و نیازمندان بدون عوض وا مى‌دارد.
بر این اساس اگر کسى درخواستى کند و از آبروى خود به وسیله درخواست مایه بگذارد، آنچه سخاوتمندانه مى‌بخشد در واقع عوض آبروى اوست و به راحتى نمى‌توان نام آن را سخاوت گذاشت و نیز بخشش که پس از درخواست صورت مى‌گیرد ممکن است، بدین سبب باشد که اگر بخشش نکند، درخواست‌کننده و یا مردمى که از آن آگاهى مى‌یابند او را نکوهش و مذمت کنند، بنابراین بخشش در برابر نجات از مذمت مردم واقع شده است و بدون عوض نیست و به تعبیر عموم مردم براى رودربایستى است.
بنابراین سخاوت خالص و حقیقى آن است که انسان پس از آگاهى بر نیازمندى افراد آبرومند، در حل مشکل آن‌ها به صورت پنهانى بکوشد و نیازى به سئوال نباشد.
منبع: نهج‌البلاغه
انتهای خبر/ طهماسبی
