مثلاً همین تیتر را در نظر بگیرید. مخاطب چه چیزی از این تیتر متوجه میشود؟ اینکه چالش میان آمریکا و چین با گفتگو و مذاکره حل شده است. پس «پیروزی دیپلماسی» اتفاق افتاده است. یعنی شدیدترین چالشها با مذاکره و دیپلماسی حل میشود. دلالت این تیتر برای موضوع رابطه ایران و آمریکا هم میشود اینکه مذاکره و توافق راهحل است؛ لذا آنهایی که این راهحل را پیشنهاد میدهند افراد عاقلی هستند و از تحولات دنیا الگو میگیرند و آنهایی که مذاکره را راهحل نمیدانند، با واقعیتهای دنیا همراه نیستند.
ولی نکته جالب این است که این نگاه غیرواقعی و برآمده از عشق فراوان به غرب، مخصوص غربگرایان ماست و در دنیا این وضعیت نیست. وقتی رسانههای اصلی دنیا را بررسی کنیم، با اینکه اکثر آنها غربی هستند و نسبت به منافع غرب تعهد دارند، اما صحبت از «پیروزی دیپلماسی» نمیکنند. عمده آنها از «آتشبس موقت» و یا «عقبنشینی موقت» یاد کردند. چرا که میزان و حد تنشهای میان چین و آمریکا برای همه روشن است.
به عبارت بهتر اکثر تحلیلگران متوجه تغییرات بنیادی در معادلات قدرت و نظم بینالملل شدهاند و میدانند در این شرایط صحبت از پیروزی دیپلماسی یک حرف بیربط و خندهدار و صرفاً مخصوص جریان غربگرای ایرانی است. آنهایی که از هر درز دیواری به دنبال حاصلکردن مذاکره و توافق با آمریکا هستند.
خوب است غربگرایان ایرانی کمی مطالعات خود را افزایش دهند و تلاش کنند اگر عمدی در کار ندارند، فهم خود را از موضوع پیچیده تغییر نظم بینالملل و لحظهای که در آن قرار داریم، افزایش داده و به مخاطب خود حرف غلط ارائه ندهند. یکی از مقالات خوب مقالهای است که در همین چند روز گذشته در وبگاه فارین افرز منتشر شده است. عنوان مقاله «ساختار بر عاملیت در روابط آمریکا و چین میچربد» (Structure Trumps Agency in the U.S.-China Relationship) به قلم میرا رپ هوپر است. این مقاله به بررسی رقابت چین و آمریکا میپردازد و همانطور که از عنوان مقاله مشخص است، نویسنده ساختار (Structure) را نسبت به اثر عاملیت (Agency) مهمتر و مؤثرتر میداند و لذا معتقد است هرگونه تفاهم میان چین و آمریکا موقتی و ناپایدار است.
نویسنده توضیح میدهد که مسئله چین در آمریکا یک مساله دوحزبی است و هرچقدر هم ترامپ تلاش کند با چین تنشزدایی کند، به دلیل عدم تغییر رفتارهای اصلی چین و لذا تقویت نگرانی و تهدید چین در نگاه آمریکاییها، هرگونه تفاهم و توافق هم ناپایدار بوده و وضعیت رقابت و تنش میان چین و آمریکا باقی خواهند ماند. «رفتار پکن احتمالاً همچنان ترامپ را ناامید خواهد کرد، همانطور که در دوره اول ریاستجمهوریاش این اتفاق افتاد».
نویسنده ابزار خاکهای کمیاب چین را ابزار قدرتمندی میداند که توانسته رفتار آمریکا را تغییر دهد. «پکن، واشنگتن را وادار کرد که از یکی از بهترین ابزارهای اقتصادی خود صرفنظر کند، درست زمانی که چین از اهرم خود استفاده میکرد.» بهعبارتدیگر آمریکا یک بازیگر ضعیف و آسیبپذیر شده که نمیتواند تنش را برای مدت طولانی تحمل کند. برای ایران بزنگاه تغییر نظم واجد فرصتهای زیادی است مشروط به اینکه در داخل این وضعیت بهدرستی و مبتنی بر واقعیات درک شود. اما جریان غربگرا به دلیل آنکه حیاتش به زندهبودن موضوع مذاکره با آمریکا وابسته است، پیامها و تصاویر غلط به جامعه مخابره میکند. باید با این جریان غیرعلمی و غلط مواجهه فعالانه داشت.
منبع: عصر ایرانیان







