همین امر سبب شد تا موضوع را با نخبه علمی و پژوهشگر برتر جوان استان کرمان که در حوزه برق و قدرت پژوهش‌های بسیاری را ارائه کرده است، در میان بگذاریم که تحلیل پیش رو به صورت علمی، مستند و دقیق، صحت و نادرستی موارد مطرح‌شده را بررسی کرده است تا مخاطبان بتوانند از اطلاعات دقیق و معتبر در تصمیم‌گیری‌های خود استفاده کنند.
اشعه فرابنفش ترسناک یا موضوعی طبیعی؟
حسام رهبری‌مقام در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «اقطاع خبر» ابتدا به ماهیت اشعه فرابنفش (UV) و دسته‌بندی آن پرداخت و عنوان کرد: اشعه فرابنفش بخشی از طیف الکترومغناطیسی خورشید است که طول‌موج آن بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ نانومتر قرار دارد و به سه دسته UV-C (۱۰۰-۲۸۰ نانومتر)، UV-B (۲۸۰-۳۱۵ نانومتر) و UV-A (۳۱۵-۴۰۰ نانومتر) تقسیم می‌شود.
پژوهشگر برتر در حوزه برق و صنعت یادآور شد: UV-C (۱۰۰-۲۸۰ نانومتر) خطرناک‌ترین نوع UV، اما به‌طور کامل توسط لایه اوزون جذب می‌شود و تحت شرایط عادی به سطح زمین نمی‌رسد.
وی ادامه داد: UV-B (۲۸۰-۳۱۵ نانومتر) هم بخشی از آن (حدود پنج تا ۱۰ درصد) به زمین می‌رسد و می‌تواند باعث آفتاب‌سوختگی و آسیب DNA شود و UV-A (۳۱۵-۴۰۰ نانومتر) هم شایع‌ترین نوع اشعه UV در سطح زمین و عامل پیری پوست، آسیب DNA در درازمدت و تخریب سلولی است.
رئیس باشگاه نخبگان جوان رفسنجان افزود: لایه اوزون عمدتاً UV-C و بخش زیادی از UV-B را فیلتر می‌کند، بنابراین، اساساً ادعای ورود UV-C به سطح زمین در ایران (غیر از مناطق خاص با سوراخ اوزون شدید مانند قطب جنوب یا استرالیا) نادرست است.
وی به شاخص اشعه فرابنفش (UV Index) و چگونگی تفسیر آن اشاره کرد و گفت: شاخص UV عددی بین صفر تا ۱۱+ است که شدت پرتو فرابنفش در سطح زمین را نشان می‌دهد، این شاخص توسط سازمان جهانی هواشناسی (WMO) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) تعریف شده و هر روز بر اساس عوامل مختلفی محاسبه می‌شود.
رهبری مقام عوامل شاخص UV را بر شمرد و افزود: موقعیت خورشید (زاویه تابش)، میزان پوشش ابری، ارتفاع از سطح دریا، وضعیت لایه اوزون، آلودگی هوا (می‌تواند UV را کاهش دهد) از این دست است.
وی جدول تفسیر شاخص UV را تشریح کرد و گفت: UV Index بر اساس شدت خطر درجاتی دارد به طور مثال؛ اعداد بین صفر تا دو، درجه کمی دارد، اما ۱۱+ شدیداً خطرناک است و اجتناب کامل از تابش خورشید بین ساعت ۱۰ تا چهار عصر الزامی است.
پژوهشگر علمی رفسنجانی ادامه داد: اگر UV Index به عدد ۱۱ برسد، هشدارهای بهداشتی صادر می‌شود، اما این موضوع به‌تنهایی دلیلی برای تعطیلی شهر نیست. بلکه در برخی کشورها، بسته به ترکیب دما، UV، آلودگی و شرایط بهداشتی عمومی ممکن است توصیه‌های خاص اعلام شود.
تعطیلی‌های کشور برای کاهش مصرف برق است نه اشعه فرا بنفش
رهبری مقام با طرح این سئوال که آیا ادعای تعطیلی کشور به‌دلیل افزایش UV Index = ۱۱ درست است، تأکید کرد: هیچ سند رسمی یا گزارش معتبری از سوی دولت یا سازمان هواشناسی منتشر نشده که دلیل تعطیلی اخیر شهرها را اشعه UV اعلام کرده باشد، بنابراین اظهارات منتشرشده درباره «دستگاه آزمایشگاهی شخصی» و اندازه‌گیری‌های فردی، فاقد ارزش علمی و استاندارد است. دستگاه‌های معتبر اندازه‌گیری UV باید کالیبره‌شده، ثبت‌شده و تحت نظارت نهادهای رسمی باشند.
وی ادامه داد: UV می‌تواند در درازمدت باعث سرطان پوست، آسیب چشمی و تضعیف سیستم ایمنی شود. این حقیقت توسط صدها مطالعه پزشکی تأیید شده است، اما ادعاهایی مانند «در ۴۰ دقیقه ترنزلوکیشن ژنتیکی رخ می‌دهد» یا «همان روز معادل ۶ ماه در معرض آفتاب هستید» به‌هیچ‌وجه مستند علمی ندارند و بیش‌تر به اغراق رسانه‌ای شبیه‌اند.
هیچ کشوری به خاطر رسیدن UV به ۱۱ تعطیل نمی‌کند
رهبری‌مقام مدعی شد: هیچ کشور توسعه‌یافته‌ای، حتی در روزهایی با UV Index بالا، «تعطیلی رسمی کشوری» اعلام نمی‌کند و تنها هشدارهای سلامت عمومی صادر می‌شود، بنابراین ادعای تعطیلی رسمی در صورت رسیدن UV به ۱۱، صحت ندارد.
وی خاطرنشان کرد: اطلاعاتی که در فایل صوتی مطرح شده‌اند، ترکیبی از واقعیت‌های علمی همراه با اغراق‌های شدید هستند، بخشی از اطلاعات درباره دسته‌بندی اشعه‌های فرابنفش، عملکرد لایه اوزون و خطرات UV درست است، اما بخش زیادی از پیام فاقد منابع معتبر علمی است که موجب ترس غیرضروری در جامعه می‌شود.
این نخبه علمی در صنعت برق ادامه داد: انتشار اخبار غیر علمی می‌تواند منجر به برداشت‌های نادرست درباره سیاست‌های عمومی و سلامت محیطی شود لذا پیشنهاد ما به شهروندان این است که اطلاعات خود را از منابع رسمی مانند سازمان هواشناسی، وزارت بهداشت و سازمان جهانی بهداشت دریافت کنند و از بازنشر اطلاعات تأیید نشده خودداری کنند.
انتهای خبر/ طهماسبی
