و فرمود (ع): هر كه به كارى بشتابد، كه مردمش ناخوش دارند، درباره‌اش آن گويند كه ندانند.
امام (علیه‌السلام) در این سخن پربار مى‌فرماید: «کسى که در نسبت دادن امورى که مردم ناخوش دارند به آن‌ها شتاب کند، مردم نسبت‌هاى ناروایى به او مى‌دهند»; (مَنْ أَسْرَعَ إِلَى النَّاسِ بِمَا یَکْرَهُونَ، قَالُوا فِیهِ بِمَا لاَ یَعْلَمُونَ).
عیب‌جویى و ذکر عیوب مردم هر چند آشکار باشد کارى است بسیار ناپسند و اگر کسى نیت امر به معروف و نهى از منکر داشته باشد نباید منکراتى را که از بعضى سرزده آشکارا و در ملأ عام بگوید، بلکه این گونه تذکرات باید خصوصى و مخفیانه باشد؛ ولى به هر حال از آنجا که مردم از گفتن عیوب و کارهاى زشت‌شان به صورت آشکارا ناراحت مى‌شوند و در مقام دفاع از خود بر مى‌آیند یکى از طرق دفاع این است که گوینده را متهم به امورى مى‌کنند که چه بسا واقعیت هم نداشته باشد تا از این طریق ارزش سخنان او را بکاهند و بگویند: فرد آلوده حق ندارد دیگران را به آلوده بودن متهم کند.
بنابراین اگر انسان بخواهد مردم احترام او را حفظ کنند و نسبت‌هاى ناروا به او ندهند و حتى عیوب پنهانى او را آشکار نسازند باید از تعبیراتى که سبب ناراحتى مردم مى‌شود بپرهیزد و در یک کلمه، باید احترام مردم را حفظ کرد تا آن‌ها احترام انسان را حفظ کنند و لذا در ذیل این جمله در خطبه «وسیله» آمده است: «وَمَنْ تَتَبَّعَ مَسَاوِئَ الْعِبَادِ فَقَدْ نَحَلَهُمْ عِرْضَهُ. وَمَنْ سَعى بِالنَّمیمَةِ حَذِرَهُ الْبَعیدُ وَمَقَتَهُ الْقَریبُ؛ کسى که در جستجوى عیوب مردم باشد آبروى خود را به آن‌ها بخشیده و کسى که سخن چینى کند افراد دور از او اجتناب مى‌کنند و نزدیکانش او را دشمن مى‌دارند».
منبع: نهج‌البلاغه
انتهای خبر/ طهماسبی
