[دانشگاه به مثابه سنگر راهبردی؛ تبیین ضرورت پدافند شناختی]
در طلیعه این سلسله نشست‌های تخصصی که با هدف «مصون‌سازی فکری» جامعه دانشگاهی طراحی شده بود، سخنرانان بر اهمیت راهبردی دانشگاه به عنوان یکی از کانون‌های اصلی «جنگ شناختی» تأکید ورزیدند. حجت‌الاسلام علی خوش نظر، دبیر حوزه اساتید ستاد ملی جهاد تبیین، با به‌کارگیری منطقی وزین، تبیین کرد که هدف اصلی مهاجمان در نبرد امروز، نه تصرف خاک، که «تسخیر اذهان و تغییر نظام محاسباتی» نخبگان و نسل جوان است. وی با اشاره به اینکه دانشگاه یک «زیست‌بوم تولید اندیشه» است، آن را خط مقدم «جهاد تبیین» خواند و اظهار داشت: «در این عرصه، هر دانشجو و استاد، یک افسر جنگ نرم است که باید به سلاح بصیرت و سواد رسانه‌ای مجهز باشد.»
[از نظریه تا عمل؛ تشریح فنی جنگ روایت‌ها و تاکتیک‌های رسانه‌ای]
در بخش دیگری از این کارگاه‌ها، دکتر ابراهیم خراسانی، عضو هیئت علمی این واحد دانشگاهی، با نزاکتی دقیق و آکادمیک، به تشریح ابعاد فنی و تکنیکی «جنگ روایت‌ها» پرداخت. وی با ارائه مصادیق عینی، مفاهیمی چون «جعل عمیق»، «حباب‌های اطلاعاتی»، «اتاق‌های پژواک» و تاکتیک‌های «برجسته‌سازی» و «انگاره‌سازی» را برای حضار تشریح کرد. دکتر خراسانی هدف از این مباحث را نه ایجاد بدبینی به رسانه، بلکه «گذار از مصرف‌کنندگی انفعالی به تحلیلگری فعال» دانست و تأکید کرد:
«سواد رسانه‌ای، صرفاً توانایی تشخیص خبر جعلی نیست، بلکه هنر درک “معماری پیام” و “منافع پنهان” در پس هر روایت رسانه‌ای است. این مهارت، سامانه ایمنی ذهن در برابر ویروس‌های شناختی است.»
[هم‌افزایی راهبردی؛ پیوند جهاد تبیین و سواد رسانه‌ای]
نقطه کانونی این دو نشست، ایجاد یک پیوند راهبردی و هم‌افزا میان دو مفهوم کلیدی «جهاد تبیین» و «سواد رسانه‌ای» بود. سخنرانان با واژگانی هوشمندانه، تبیین کردند که این دو، دو روی یک سکه‌اند. جهاد تبیین، «رویکرد ایجابی» برای ارائه روایت صحیح و اصیل است، در حالی که سواد رسانه‌ای، «رویکرد پدافندی» برای خنثی‌سازی روایت‌های رقیب و مغرضانه محسوب می‌شود. در این منظومه، دانشگاه وظیفه دارد نه تنها «روایت‌گران» تراز اول تربیت کند، بلکه «تحلیلگران» متبحری را پرورش دهد که قادر به تفکیک «حقیقت» از «شبه‌حقیقت» در فضای غبارآلود رسانه‌ای امروز باشند.
استقبال چشمگیر اساتید و دانشجویان از این دو نشست و مشارکت فعال آنان در جلسات پرسش و پاسخ، نشان‌دهنده عطش جامعه دانشگاهی برای درک عمیق‌تر این مفاهیم بنیادین بود. گفتنی است، با وجود بروز یک مشکل فنی در سامانه وبینار که امکان ارائه خدمات برخط را محدود ساخت، حضور گسترده و مشتاقانه مخاطبان در سالن اجلاس، اهمیت و ضرورت تداوم این گفتگوهای چهره به چهره و عمیق را بیش از پیش نمایان ساخت. توزیع بروشورهای آموزشی و معرفی کتب مرجع در حوزه سواد رسانه‌ای، از دیگر برنامه‌های جانبی این رویداد فرهنگی-راهبردی بود.
