۞ امام علی (ع) می فرماید:
سیاست "نه شرقی، نه غربی" از اصول بنیادین و راهبردی جمهوری اسلامی ایران در عرصه روابط بین‌الملل است که بر مبنای استقلال همه‌جانبه و دوری از هرگونه وابستگی به بلوک‌های قدرت شرق و غرب بنا نهاده شده است. این رویکرد، تلاش ایران برای پیگیری منافع ملی و تأمین امنیت پایدار خود را در فضایی متوازن و پویا، به دور از هرگونه سلطه یا سلطه‌پذیری، تبیین می‌کند.
اقطاع خبر: با گذشت بیش از چهار دهه از انقلاب اسلامی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران همواره بر مبنای اصولی ثابت و مشخص، به ویژه دکترین “نه شرقی، نه غربی”، شکل گرفته است. این اصل، که ریشه در آرمان‌های استقلال‌طلبانه انقلاب دارد، به معنای عدم وابستگی سیاسی، اقتصادی و نظامی به قدرت‌های غالب جهانی، چه در شرق و چه در غرب، است. هدف غایی از این رویکرد، حفظ و تحکیم حاکمیت ملی، تصمیم‌گیری مستقل در امور داخلی و خارجی، و دفاع از منافع حیاتی کشور در یک نظام بین‌الملل در حال تحول است.
در عمل، اجرای سیاست “نه شرقی، نه غربی” به معنای انزوای دیپلماتیک نیست، بلکه به مفهوم تعامل فعال و سازنده با طیف گسترده‌ای از کشورها و قدرت‌ها بر اساس احترام متقابل و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر است. ایران در این چارچوب، با کشورهای بلوک شرق همچون چین و روسیه در حوزه‌های مختلف اقتصادی، امنیتی و سیاسی همکاری‌های گسترده‌ای را دنبال می‌کند. همزمان، تعاملات دیپلماتیک و اقتصادی با کشورهای غربی نیز، مشروط بر عدم تحمیل اراده و فشار، در دستور کار قرار دارد. این رویکرد متوازن، تلاش می‌کند تا ضمن تنوع‌بخشی به شرکای بین‌المللی، از ایجاد هرگونه قطب‌بندی جدید که می‌تواند به کاهش استقلال عمل منجر شود، جلوگیری کند.
چالش‌های ناشی از تحریم‌ها و فشارهای خارجی، اهمیت این سیاست را دوچندان ساخته است؛ چراکه در شرایطی که برخی قدرت‌ها سعی در تحمیل اراده خود دارند، اتخاذ چنین سیاستی به ایران این امکان را می‌دهد که با تکیه بر توانمندی‌های داخلی و گسترش روابط با شرکای متنوع، تاب‌آوری خود را افزایش داده و از تک‌قطبی شدن وابستگی‌های خارجی جلوگیری کند. این رویکرد، نه تنها به تقویت ظرفیت‌های اقتصادی و فناوری ملی کمک می‌کند، بلکه به عنوان ابزاری برای افزایش نفوذ منطقه‌ای و بین‌المللی ایران نیز عمل می‌کند.
سیاست “نه شرقی، نه غربی” بیش از یک شعار، یک استراتژی جامع برای مدیریت روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران در دنیای امروز است؛ استراتژی‌ای که بر اساس اصول عزت، حکمت و مصلحت، به دنبال تأمین منافع ملی در بلندمدت و حفظ جایگاه مستقل ایران در میان قدرت‌های جهانی است. این سیاست، نه تنها در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی، بلکه در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی نیز بر حفظ هویت بومی و اسلامی در برابر هجمه‌های فرهنگی خارجی تأکید دارد.
کلمات کلیدی: سیاست خارجی ایران، نه شرقی نه غربی، استقلال، روابط بین‌الملل، قدرت‌های جهانی، دیپلماسی متوازن، امنیت ملی، حاکمیت ملی.
تمامی حقوق برای پایگاه خبری اقطاع خبر محفوظ است.
