۞ امام علی (ع) می فرماید:
مناطق جنوبی استان کرمان، با اقلیمی منحصر به فرد و چالش‌های ذاتی کم‌آبی، در سال‌های اخیر شاهد تحولی چشمگیر در بخش کشاورزی خود بوده‌اند: توسعه گلخانه‌ها. این رویکرد نوین، نه تنها به جهشی پایدار در تولید محصولات کشاورزی انجامیده، بلکه فرصت‌های شغلی پایداری را نیز فراهم آورده است. این یادداشت به بررسی ابعاد این تحول و نقش آن در بهبود معیشت مردم، با اتکا به گزارش‌ها میدانی از مزارع گلخانه‌ای کهنوج و جیرفت و گفت‌وگو با تولیدکنندگان می‌پردازد.
متن یادداشت:
استان کرمان، به ویژه مناطق جنوبی آن نظیر جیرفت و کهنوج، همواره قلب تپنده کشاورزی کشور محسوب شده است. با این حال، خشکسالی‌های پی در پی و محدودیت منابع آب، چالش‌های جدی را پیش روی کشاورزان قرار داده بود. در این میان، گسترش کشاورزی گلخانه‌ای به عنوان یک راهکار هوشمندانه و سازگار با شرایط اقلیمی، نویدبخش آینده‌ای روشن برای تولید و اشتغال پایدار در این مناطق شده است.
جهشی در تولید با بهره‌وری آب:
یکی از مهمترین مزایای کشت گلخانه‌ای، صرفه‌جویی چشمگیر در مصرف آب است. در مقایسه با روش‌های سنتی، گلخانه‌ها با استفاده از سیستم‌های آبیاری تحت فشار و کنترل دقیق رطوبت، میزان مصرف آب را تا حدود 90 درصد کاهش می‌دهند. آقای کریمی، یکی از تولیدکنندگان موفق محصولات سبزی و صیفی‌جات در گلخانه‌های جیرفت، در این باره می‌گوید: “با همین آب کم که در گذشته شاید کفاف یک هکتار زمین آزاد را هم نمی‌داد، اکنون می‌توانیم در چندین هزار متر مربع گلخانه، محصولاتی با کیفیت و در طول سال تولید کنیم. این یعنی تولید چندین برابر با آب بسیار کمتر.”
علاوه بر این، گلخانه‌ها امکان تولید محصولات خارج از فصل را فراهم می‌کنند که به افزایش درآمد کشاورزان و دسترسی بازار به محصولات متنوع‌تر منجر می‌شود. کنترل دما، نور، رطوبت و آفات در محیط گلخانه، به تولید محصولات با کیفیت بالاتر، عاری از سموم و با ماندگاری بیشتر کمک می‌کند که بازارپسندی آن‌ها را افزایش می‌دهد.
اشتغال پایدار و امید برای جوانان:
توسعه کشاورزی گلخانه‌ای، علاوه بر ارتقاء تولید، به ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار نیز کمک شایانی کرده است. فعالیت در گلخانه، برخلاف کشاورزی سنتی که غالباً فصلی است، نیازمند نیروی کار ثابت و متخصص در طول سال است. این امر، نه تنها برای کشاورزان درآمدی پایدارتر به ارمغان می‌آورد، بلکه فرصت‌های شغلی مناسبی برای جوانان تحصیل‌کرده و متخصص در رشته‌های کشاورزی فراهم می‌کند. مهندس رضایی، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان کهنوج، تأکید می‌کند: “این نوع کشاورزی، به جذب سرمایه‌گذاری و ایجاد صنایع تبدیلی مرتبط نیز کمک می‌کند و در مجموع، به پویایی و توسعه پایدار منطقه منجر می‌شود. این فرصت‌ها، امید تازه‌ای را برای اشتغال جوانان در منطقه به وجود آورده است.”
چالش‌ها و لزوم حمایت:
با وجود تمام مزایا، توسعه گلخانه‌ها بی‌چالش نیز نیست. هزینه‌های بالای اولیه سرمایه‌گذاری، دسترسی به بازارهای فروش مناسب، نوسانات قیمت انرژی و نیاز به دانش فنی تخصصی، از جمله موانعی هستند که تولیدکنندگان با آن‌ها مواجه‌اند. خانم احمدی، یکی دیگر از تولیدکنندگان گلخانه‌ای در کهنوج، بیان می‌کند: “حمایت‌های دولتی در قالب تسهیلات بانکی با بهره کم، آموزش‌های تخصصی و کمک به بازاریابی محصولات، برای شروع و ادامه کار ما ضروری است.”
در نهایت، کشاورزی گلخانه‌ای در مناطق جنوبی استان کرمان، راهبردی حیاتی برای مقابله با چالش‌های زیست‌محیطی و اقتصادی است. این رویکرد نوین، نه تنها پتانسیل عظیمی برای افزایش تولید و تضمین امنیت غذایی دارد، بلکه با ایجاد اشتغال پایدار و ارتقاء معیشت، می‌تواند به الگویی موفق برای توسعه پایدار در سایر مناطق کشور تبدیل شود. حمایت همه‌جانبه از این بخش، سرمایه‌گذاری برای آینده‌ای روشن و سرسبزتر است.
کلمات کلیدی: کشاورزی گلخانه‌ای، جنوب کرمان، جیرفت، کهنوج، تولید پایدار، اشتغال، مدیریت آب، امنیت غذایی، اقتصاد کشاورزی، توسعه روستایی.
تمامی حقوق برای پایگاه خبری اقطاع خبر محفوظ است.
