اما در پشت پرده این هیجان و امید، ابهامات و نگرانی‌های جدی‌ای نهفته است که ابعاد اجتماعی، اقتصادی و مذهبی این پدیده را بیش از پیش آشکار می‌سازد.
رونق بخت‌آزمایی در میان اقشار آسیب‌پذیر
مدل این قرعه‌کشی‌ها معمولاً به این صورت است که هر شرکت‌کننده مبلغی را به عنوان ورودی پرداخت می‌کند تا در میان هزاران نفر دیگر، شانس خود را برای برنده شدن یک جایزه بزرگ، معمولاً یک خودرو، امتحان کند.
جاذبه این جوایز در کنار وضعیت اقتصادی نامساعد بسیاری از خانواده‌ها در این مناطق، باعث شده است که این قرعه‌کشی‌ها به سرعت در میان مردم محبوبیت پیدا کند. بسیاری با این امید که شاید از طریق این قرعه‌کشی بتوانند یک شبه به رفاه نسبی دست پیدا کنند، تمام پس‌انداز خود را و حتی در مواردی، قرض کرده و وارد این بازی می‌کنند.
این وضعیت نه تنها به حل مشکلات اقتصادی مردم کمکی نمی‌کند، بلکه می‌تواند بسیاری را در ورطه بدهی و مشکلات مالی عمیق‌تری فرو ببرد.
سکوت قانون و خلاء نظارت
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در مواجهه با این پدیده، عدم وجود یک ساز و کار قانونی مشخص برای نظارت بر این قرعه‌کشی‌ها و همچنین عدم اقدام جدی نهادهای ذی‌ربط برای جلوگیری از آن‌هاست.
به نظر می‌رسد که خلاء قانونی در این زمینه، میدان را برای سوءاستفاده‌های احتمالی باز گذاشته و فرصت را برای برگزارکنندگان این قرعه‌کشی‌ها فراهم کرده است تا بدون هیچ گونه مانعی فعالیت خود را ادامه دهند.
نبود شفافیت در نحوه برگزاری، جمع‌آوری وجوه و اعلام نتایج، از جمله نگرانی‌هایی است که در مورد این قرعه‌کشی‌ها وجود دارد. در بسیاری از موارد، هیچ نظارت رسمی بر روند قرعه‌کشی صورت نمی‌گیرد.
دیدگاه رهبری و تلاقی با قمار
از منظر شرعی، این نوع قرعه‌کشی‌ها که با پرداخت پول ورودی و شانس برد و باخت همراه است، مصداق بارز قمار محسوب می‌شود. مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بارها در فتواها و بیانات خود تأکید کرده‌اند که هرگونه معامله‌ای که در آن شرط‌بندی و برد و باخت مطرح باشد، حکم قمار را دارد و از نظر شرعی حرام است.
ایشان در پاسخ به استفتائات متعدد در این زمینه، صراحتاً اعلام کرده‌اند که شرکت در قرعه‌کشی‌هایی که در ازای پرداخت وجه و با احتمال برد و باخت برگزار می‌شوند، جایز نیست و جوایز حاصل از آن نیز حلال نیست.
این فتواها، که برگرفته از مبانی فقهی اسلام است، به وضوح نشان می‌دهد که این نوع بخت‌آزمایی‌ها در تعارض کامل با احکام اسلامی قرار دارد. با این حال، به دلیل عدم آگاهی کافی بسیاری از مردم و همچنین عدم تبیین صحیح این مسائل از سوی مسئولان و مبلغان دینی، این بخت‌آزمایی‌ها همچنان ادامه دارد.
ناآگاهی مردم و حمایت برخی بلاگرها
متأسفانه، بسیاری از مردم منطقه، به دلیل عدم آگاهی از حکم شرعی این قرعه‌کشی‌ها، با توهم کسب ثروت و رسیدن به آرزوهایشان، با شور و شوق در این برنامه‌ها شرکت می‌کنند.
ناآگاهی، بستر را برای رشد و گسترش این پدیده فراهم آورده است. در کنار این موضوع، حضور برخی بلاگرها و صفحات مجازی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از این قرعه‌کشی‌ها حمایت می‌کنند، نیز به این مشکل دامن زده است.
بلاگرها، که اغلب با هدف جذب مخاطب و کسب درآمد فعالیت می‌کنند، با تبلیغات جذاب و اغواکننده، مردم را به شرکت در این بخت‌آزمایی‌ها ترغیب می‌کنند و در نتیجه، به گسترش این پدیده نامشروع کمک می‌کنند. این در حالی است که رسالت اصلی این فعالان فضای مجازی، آگاهی‌بخشی و تبیین مسائل صحیح به جامعه است، نه ترویج فعالیت‌های خلاف شرع و قانون.
راهکارهای برون‌رفت از این چالش
برای مقابله با این پدیده نوظهور و زیان‌بار، لازم است اقدامات جامع و همه‌جانبه‌ای صورت گیرد. در گام اول، نهادهای قانونی و انتظامی باید با قاطعیت وارد عمل شده و با برگزاری‌کنندگان این قرعه‌کشی‌های غیرمجاز برخورد کنند.
تدوین قوانین و مقررات شفاف در این زمینه و همچنین نظارت دقیق بر فعالیت‌های مشابه، می‌تواند از گسترش این پدیده جلوگیری کند.
در گام دوم، آگاهی‌بخشی و تبیین مسائل شرعی و فقهی برای مردم، به ویژه در مناطق کمتر برخوردار، از اهمیت بالایی برخوردار است. روحانیون، مبلغان دینی و رسانه‌ها باید با استفاده از ظرفیت‌های موجود، به تشریح حکم شرعی قمار و بخت‌آزمایی بپردازند و مردم را از خطرات و تبعات منفی این گونه فعالیت‌ها آگاه سازند.
بلاگرها و فعالان فضای مجازی نیز باید مسئولیت‌پذیری بیشتری از خود نشان دهند و از ترویج فعالیت‌هایی که از نظر شرعی و قانونی مشکل دارند، خودداری کنند. می‌توانند از نفوذ خود برای ترویج فرهنگ کار و تلاش، و همچنین معرفی راهکارهای قانونی و شرعی برای کسب روزی حلال استفاده کنند.
این قرعه‌کشی‌ها در جنوب کرمان، یک چالش چندوجهی است که نیازمند توجه جدی مسئولان، نهادهای دینی و آگاهی جمعی مردم است. برخورد قاطع با متخلفان، آگاهی‌بخشی گسترده و ترویج فرهنگ کار و تلاش، می‌تواند به تدریج این سایه شوم را از سر مردم منطقه بردارد و مسیر را برای توسعه پایدار و مبتنی بر اصول اخلاقی و دینی هموار سازد.
انتهای خبر/ لعیا سالاری
