نبود برنامه جامع در مقابله با آب های سطحی، شهر قنوات ایران را به بمب ساعتی آماده ریزش، بدل ساخته است

وی تصریح کرد: در راستای حل این مشکل ابتدا به تحلیل و ارزیابی گذشته ی شهر کرمان می پردازیم که ۷۰ سال پیش منابع  تامین آب شهر از طریق قنات یا کاریز در کرمان صورت می گرفته است. که مادر چادر این قنات ها در دامنه ی کوه های جوپار و اطراف شهر قرار داشته است که این رشته قنات ها به داخل شهر کرمان آورده شده و جهت مصارف کشاورزی و شرب مورد استفاده مردم بوده به عبارت دیگر موقعیت کنونی شهر کرمان دارای شبکه ای از قنات بوده است.

وی با تاکید بر اجزای قنات شامل چاه قنات، کوره ی قنات، مظهر قنات، چاه آب میله ای قنات و حریم قنات در ادامه افزود: در گذشته کرمان دارای یک شبکه ای از قنوات در موقعیت کنونی کرمان بود و حیات شهر و زندگی مردم کرمان به قنات وابسته بوده و مردم به بهترین شکل از قنات بهره گرفته اند.

وی اظهار کرد: همچنین در گذشته  سطح آب های زیر زمینی حداکثر در عمق ۳۰ متری و نسبتا بالا  بود است این قنات ها همه‌گی نظام مند و دارای مالک و دارای حق آبه بر بوده اند و قنات با توجه به  موقعیت جغرافیایی که آن قرارداشتند آب منطقه را تامین می کردند.

اشرف گنجویی در خصوص حفر چاه در کرمان ادامه داد: چند سال قبل که در سطح شهرکرمان اقدام به حفاری  چاه کردند و با گذاشتن پمپ  آب سفره های زیر زمینی را پمپاژ کرده و این روند در یک دوره ۶۰ ساله  ادامه یافت و سطح برداشت ها افزایش یافت و اکنون به عمق ۱۸۰ متر رسیدند  و یعنی این به آن معناست که سطح سفره های آب زیر زمینی به واقعی افت پیدا کرده که بهتر است هر چه زوتر فکری برای این موضوع شود.

وی تصریح کرد: در حال حاضر آب زیر زمینی شهر کرمان در عمق ۱۸۰ متری و حتی بیشتر را داریم و در حالی که در ۷۰ سال گذشته برداشت آب از عمق ۳۰ متری صورت گرفته است که تمام این قنوات خشک شدند وضعیت به این شکل درآمد.

وی در توضیح چگونگی فرایند فرونشست زمین از طریق فاضلاب اظهار کرد: منجر به شکل گیری مکانیزم جدید شد و در کنار این جریانات آب  فاضلاب ها نیز به اعماق زمین نفود و که تصویه شوند و به سفره های زیر زمینی پیوند بخورند در حالی که این آب ها استسناء با توجه به زمین شناسی خاص شهرکرمان برخلاف تمام شهر های کشور، در عمق ۴۰ متری لایه غیرقابل نفوذی وجود دارد که اجازه نفوذ بیشتر به فاضلاب را نمی دهد روی این لایه جمع شده و  فرماسیون زمین شناسی این لایه کاسه ای شکل است یعنی راه خروج آب ها نیز بسته است که ازیک طرف به زمین باغین و یا زنگی آباد بروند و همین طور آب ها در کاسه جمع می شوند و به مرور زمان بالا امدند تا می رسند به کوره های قنات هایی که خشک جمع شده و آنان را پر از آب کرده و چون اغلب چاه های شهر مسدود بود و اجازه نفوذ جریان آب را نمی دهد به همین صورت آب داخل کوره ها جمع شده با توجه به جنس مصالح موجود در اعماق شروع به ریزش می کردند و منجر به فرونشست زمین شده و گاهانیز دارای  نمود بیرونی هستند.

وی در خصوص تبعات فرونشست زمین تاکید کرد نتیجه این فرونشست ها در شهر کرمان فرونشست نقطه ای زمین در برخی از مناطق شهر کرمان است و در برخی از نقاط شهر کرمان این آب های زیر سطحی بالا آمده و تا عمق ۲ تا  ۲ونیم تری از سطح زمین از جمله در منطقه مشتاق و بازار و محل دادگستری قدیم و بانک ملی رسیده اند و موقعیت شهر را به طور کلی تغییر داده  وحتی این آب های زیر سطحی که در طبقات پایین و زیر زمینی های ساختمان ها ورود پیدا کردند و مجبور شدند در بسیاری از مناطق جهت خروج این آب پمپ گذاشته و آب فاضلاب را پمپاژ کنند. تا از نفوذ آب به ساختمان ها جلوگیری شود.

اشرف گنجویی تصریح کرد:با توجه صحبت های گفته شده می توان نتیجه گرفت که در شهر خلا یک سیستم شهرداری معنادار ارزشمند و فهمیده و پیش بینی کننده و با آینده نگری در شهرکرمان واقعا خالی ست. در حالی حال وقتی در نقطه ای شهر فرونشست ایجاد می گردد مسولین با چند کامیون شن کوره های قنات را پر می کنند و صورت مسله را پاک می کنند تمام.

اشرف گنجویی افزود: شهرداری وقت نسبت به این مسایل بی تفاوت بود و برنامه و طرحی و یا تحلیل ای از آینده ی شهر و تبعات در این زمینه ندارد.

وی ادامه داد: وقتی در این مورد پیگیری کردم کرده و با شهرداری ارتباط برقرار کردم که دچار پاس کاری های اداری شده و به جواب مورد نظر نرسیدم این طبق اخرین اطلاعات  از بین تمام این جریان ها، برنامه ریزی شد که  یک شرکت مهندس مشاوره ای شهرکرمان شد را مورد مطالعه قرار دادند و این مطالعات متاسفانه علنی نکردند چون کسانی که صاحب فهم و درک علم مهندسی بودند همکاری لازم را نکردند و همه ی این ها را منجر به مخفیانه و محرمانه ماندن اطلاعات و عدم انعکاس وقایع شهر را گردید.

وی افزود: در همین راستا برخی از شهرداری ها که متوجه اوضاع بحرانی شهر شدند  این مسله را تیتیر روزنامه ها کردند و تیتر هایی چون بمب خفته و یا شهر کرمان را بمب خفته ای تهدید می کند را کار کردند اما علت و راهکار های مسله را برای آگاهی عموم مردم تحلیل نکردند و فقط در حد ایجاد وحشت موضعی در جامعه باقی ماند.

وی در ادامه با تاکید بر موقعیت حساس زمین شناسی  و زمان ای کرمان افزود: اکنون با قرار داشتن در موقعیت ای شهر کرمان که هر منطقه ای از شهرکرمان و با فروکش کردن یک قسمتی از کوره ی قنات و یا چاه‌های میله ای بهتر است هر چه زوتر فکری به حال موضوع کرد و ما برای شهرکرمان نیاز به یک تفکر بنیادین داریم و اول این که مشخص شود چه ارگانی و چه کسی متولی این امر است و  پیگر آب های زیر سطحی شهر کرمان است یعنی هر شهروندی که شکایتی از این موضوع دارد به کدام ارگان باید مراجعه نماید. که متسفانه هنوز کسی متولی این نیست.

اشرف گنجویی افزود: در همین رابطه من چند سال پیش یک پژوهشی را انجام داد و ابتدا از میان تمام پرونده های سازمان بازرسی کشور شکایت هایی که مربوط به آب های زیر سطحی شهر کرمان بود را از میان پرونده ها جمع آوری کردم و  پرونده ای تهیه کردم کردم و سپس بر این اساس به بازدید میدانی پرداختم و در همین راستا برای اداره ها و ارگان ها و سازمان ها  دولتی مربوط نامه نوشتم و و از انها خواستم که نقش خود و اطلاعات در  این زمینه را در اختیار من بگذارند که با وجود پیگیری های من اما و در نهایت به پاس کاری های اداری منجر شد و نتیجه مطلوب حاصل نشد اما در این میان با نامه از سازمان بازرسی به سازمان زمین شناسی مراجعه کردم درخواست نقشه بافت زمین شناسی شهر کرمان  تا عمق ۱۰۰ متری با اطلاعی چون وضعیت گسل ها و جنس لایه و شیب و…. را داشتم اما باز هم پاسخی نگرفتم و گفتند هنوز نقشه ای با این موضوع تهیه نشده است و موجود نیست و خود مدیرکل به صراحت بیان کرد که تا به حال کسی با چنین نامه ای به ما مراجعه نکرده است و این سازمان اطلاعات لازم را در دست ندارد. اما در نهایت باوجود ممارست بسیار بی نتجه ماند و پرونده را از من گرفتند در حالی که من قصد داشتم با رسیدن به نتیجه مطلوب به نظریه و راه حل و پیشنهاد مناسب ارائه دهم.

وی اظهار کرد: در حالی که نقشه های قنوات ۷۰ سال گذشته ی و مسیر چاه های آب و قنوات شهر کرمان را نیز یافته بودم اما متسفانه به جایی نرسید که اگر این طرح به سرانجام می رسید ما می توانستیم با توجه به این اطلاعات نقشه هایی به روز تهیه کنیم که وضعیت چاه های میله ای  و وضعیت کوره آب ها و شبکه قنات شهر کرمان را نشان دهد و نقشه را در اختیار شهرداری قرار دهیم تا نقشه مورد استفاده ی شهرسازان و مهندسان و معماران و…. قرارگیرد  تا شهرسازی ما با مشکلات ای مانند زیرگذر آزادی روبه رو نشویم که از جمله مشکلات این زیر گذر می توان به قرار گرفتن در مسیر قنوات و مسیر آب های زیر سطحی  شهر اشاره کرد که هر لحظه پل را تهدید می کند.

وی  در پایان گفت: با هر ارگانی و فرد که بخواهد با ما در این زمینه همکاری کند با فراغ باز استقبال می کنیم تا شاید بتوانیم از مشکلات بعدی این این امر بکاهیم.

انتهای پیام / طهماسبی