بزنگاه خطرآفرین ادبیات دوران نوجوانی است

بنابر این خبر، شفیعی ابتدا برای مربیان ادبی استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان، یزد، هرمزگان، بوشهر و خراسان جنوبی سابقه ادبیات نوجوان در ایران را حدود ۷۰ سال عنوان و بیان کرد: ادبیات نوجوان در ایران فاصله معناداری با نمونه‌های جهانی‌اش دارد.

وی افزود: این‌که ما هیچ‌وقت نوجوان را جدی نگرفتیم آغاز یک «دوجان» شدن است؛ آغاز گفتگوبندی فصل مشترک اندیشه شاعر و مخاطب نوجوان و ادبیات جایی برای اشتراک‌گذاری مفاهیم مشترک است و با خلاقیت‌ها داد و ستد علمی و هم‌افزایی ایجاد می‌شود.

شفیعی زبان را همه قراردادها و نشانه‌هایی که قابل تعریف هستند معرفی کرد و افزود: بی‌نهایت زبان داریم ولی الزاما همه  زبان‌ها ادبیات نیستند؛ هر وقت در حوزه زبان جسارت به خرج می‌دهیم به دامن ادبیات می‌افتیم و این برون‌رفت از قراردادهای از قبل تعیین شده است.

وی اضافه کرد: معناپاشی و برون‌پاشی معنا باعث اتفاق ادبی می‌شود و زبان ادبی لایه‌های زنانه دارد؛ هرچه ادبی‌تر حرف می‌زنیم به زبان زنانه با ویژگی پرپیچ و خم و معنادار بودن نزدیک می‌شویم.

شاعر کودک و نوجوان درحالی که جهان خردسال را یک جهان ثابت در تمام طول تاریخ دانست در این باره گفت: دنیای کودک به سرگرمی، بازی و یادگیری اجتماعی خلاصه می‌شود؛ بزرگسال هم به واسطه اختیار و انتخاب با زمان پیش می‌رود اما دوره نوجوانی بسیار متفاوت است و بزنگاه خطرآفرین ادبیات دوران نوجوانی است.

وی ادامه داد: نوجوانی بالنده‌ترین و متغیرترین دوره زمانی است؛ نوجوان با آغاز نه گفتن کسب هویت می‌کند، فکر می‌کند بزرگتر از سنش است و زبان گروه دوستان خلق می‌کند و این زبان مدام در حال زاییدن و میراندن است و اولین مواجهه با مسایل اساسی زندگی چون عشق، یاس‌ها، ناامیدی‌ها و … در این دوران اتفاق می‌افتد.

شفیعی تشریح کرد: پدیده نوجوانی و زبان نوجوانی و خود نوجوان کاملا فرّار است؛ لازمه این بی‌حوصلگی و شتابندگی بیان پیام در کوتاه‌ترین شکل ممکن و امکان مشارکت مخاطب در متن را می‌طلبد؛ ادبیات نوجوانی به هایکوی ژاپنی شباهت دارد و شعری که در لحظه قرار می‌گیرد و به مخاطب اجازه می‌دهد بیاندیشد.

کارشناس نشست ویژگی‌های زبان‌شناسی شعر نوجوان با اشاره به این‌که نوجوانی زبان گفتن است و نوجوان باید شنیده شود ادامه داد: برای خلق اثر ادبی نوجوان باید فرصت گفتگو مشترک با او ایجاد کنیم؛ باید برای تفکر نوجوان کاری کنیم و آستانه خلاقیت را به زنجیر نکشیم و عنصر حیات و زیست واقعی را از آن‌ها نگیریم.

وی با اشاره به داستان «عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی» بیان کرد: باید در مواجهه با نوجوان فرصتی برای فکر کردن ایجاد کرد و بخش عمده‌ای از ادبیات نوجوان باید سپیدنویسی شود؛ دوری از راوی دانای کل بودن در ادبیات نوجوان و اجازه گفتگو به آن‌ها دادن مهم است؛ قرار دادن نوجوان در موقعیت بدون پاسخ و بدون حکم کردن از دیگر ویژگی‌های زبان نوجوان است به شکلی که باید گفت من جهانی را دیده‌ام و شما هم بیایید و آن را ببینید.

انتهای خبر/ک